Pasta: 06457.059Título: Voz do Povo, Guardian, The Observer, Tribune, The Christian Science Monitor, Canberra Times, The Washigton Post, Le Monde, The Observer, Volkskrant, Darwin StarAssunto: FRETILIN; Rogerio Lobato; Vicente Reis; República Popular da China; Portugal; Jill Jolliffe; Nações Unidas; D. Freitas do Amaral; CVI; escravatura; violação dos Direitos Humanos; subnutrição; Cambodja; solidariedade; auxílio internacional; Presidente R. Eanes; Conselho Revolucionário; genocídio; Padre Leoneto Vieira Rego; Igreja; fome; crianças; repressão interna; Carmel Budiardjo; luta pela sobrevivência; exército de ocupação; Ramos-Horta; tribunal; julgamento; Russel; militares indonésios;Data: Dezembro de 1979 - Maio de 1980Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos Página(s): 62
06457.059
Documentos
Pasta: 06463.015Título: The Star, Merdeka, The Christian Science Monitor, Algemeen Dagblad, Le Monde, The National Times, The Guardian Weekly, The Australian, The Washington Post, SEA Record, Boston Sunday Globe, Harper's Magazine, The Boston Globe, The Washington StarAssunto: CVI; solidariedade; política de transmigração; governador G. M. Gonçalves; ABRI; FRETILIN; resistência armada; UDT; Punnett; imprensa; CIA; fome; propaganda; violência; guerra; escravatura; subnutrição; Peacok; Suharto; J. T. Meyers; Mochtar Kusumaatmadja; EUA; Austrália; pobreza; relatório; história; geografia; economia; população; refugiados; etnia chinesa; prisões; KOTA; ADA; guerras; eleições; Partido Trabalhista; M. Fitzpatrick; pena de morte; saúdeData: Dezembro de 1979 - Março de 1981Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 40
06463.015
IMPRENSA
Pasta: 06457.052Título: The Christian Science Monitor, Kompas, Workers World, Nederlands Dagblad, Harlem Dagblad, Tribune, Der Tagesspiegel, The Washington Post, Agência Reuters, The Southeast Asia Record, De Vokskrant, The Guardian, Far Eastern Economic Review, The New York Post, The National Times, The Australian, The Observer, Yorkshire PostAssunto: Ocupação de Timor-Leste; fome; armamento; Cambodja; FRETILIN; resistência; EUA; genocídio; Abílio Araújo; Papua Ocidental; ASDT; TAPOL; violação dos Direitos Humanos; Austrália; detenções; prisões; refugiados; Lisboa; guerrilha; Igreja; CVI; guerra; malária; subnutrição; auxílio internacional; Mochtar; crianças.Data: Outubro de 1979 - Dezembro de 1979Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 49
06457.052
IMPRENSA
Pasta: 08023.080Título: Entrevista a José Golias no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Fez tropa no tempo português. Filiou-se na Fretilin depois de 25 / 04.
No golpe: entregou as armas. No contra-Golpe pegou outra vez em armas.
Foi à fronteira com Sabika. Andou aos tiros com os indonésios, recuo, evacuação para Díli.
Regressa a Viqueque. Os adeptos da Apodeti e UDT presos e mortos pela Fretiin.
Base de Apoio em Matebian. Operação que teve grande êxito.
A Base foi destruída, rendição, separa-se da família, foi até Natar-Bora, onde encontra o Hermenigildo Alves e Nuno Horta.
Andou aos tiros com o inimigo perto da praia. Estabelece ligação com a vila em 1979.
Em 1980 o inimigo descobre a ligação, prende a população, preso em Ataúro, mata a população em Ulussu, Uato-Lari.
As forças zangadas pretendem reagir.
Encontro de paz: como dar segurança em Buburak. A tropa indonésia procura também estabelecer contactos, fazem filmagens; como garantir segurança a Xanana Gusmão e Oligari durante as conversações com o inimigo.
Em 1983 o padre celebra a missa, e presentes umas freiras. O encontro foi em Larigutu: ele era um dos elementos da segurança. Desporto com o inimigo no período do Encontro de paz; as Falintil ganharam.
Recuo para as montanhas porque chegam informações de as tropas (TNI) pretenderem capturar Xanana.
Contacto com Ular para o levantamento em Krarás.
Ele foi perido, não consegue andar até 1988. Lu Olo passou-lhe um guia de marcha, desceu à vila e apresentou-se a Aleixo Ximenes.
Os do mato fazem contacto, desejam entregar as crianças, ele serviu-se de fiança.
O Bidoli Mau fez esclareimento antes de entregar as crianças.
A tropa (TNI) prendeu-o de novo, fazem investigação.
Em 1980 juntamente com Oligari desceram a vila Fatu-Berlibu (?) para fazer ssclarecimento.
Assalto inimigo em Turiscai. Dá de caras com os Hansips.
Contacto com a população em Mantuto; Duas pessoas morreram pela traição. Represálias sobre os Hansip.;
[Tétum: Tropa tempu Portugues. Tama Fretilin depois 25 / 04.
Golpe: hafoin semana ida nia entrega kilat deit. Kontra-Golpe simu kilat fali.
Ba fronteira ho Sabika. Tiru malu ho Indonesia, rekoa, evakua ba Diil.
Fila ba Viqueque. Ema Apodeti no UDT nebe dadur, Fretiin oho.
Base de Apoio iha Matebian. Operasaun iha nebe hetan sucessu boot.
Base Rahun, rende fahe malu ho familia, lao too Natarbora, hasoru ho Hermenigildo Alves ho Nuno H.
Tiru malu ho enemigu iah tasi ibun tempu neba. Ligasaun ho vila 1979.
1980 enemigu deskobre ligasaun, kaer populasaun, dadur iha Atauro, oho populasaun iha Olussu / Uatolari.
Forsa hirus, hakarak reage.
Kontak Dame: oinsa hao seguransa iha Buburak. Tentara Indonesia sira halo kontaktu mos, halo filmagem; oinsa halo seguransa ba Xanana Gusmao no Oligari tempu nebe sira kolia ho enemigu.
1983 Padre ho Madre sira halo missa. Kontaktu iha Larehutu: nia hola parte iha seguransa. Desportu ho enemigu iha Kontak Dame nia laran, manan.
Rekoa ba foho tanba im=nformasaun TNI hakarak kaptura Xanana.
Kontaktu ho Ular ba lavantamentu iha Kraras.
Nia hetan kanek, lao la diak to’o 1988. Lu Olo halo guia de marcha, nia tun ba vila liu Aleixo Ximenes.
Ai-laran halo kontaktu, hakarak entrega labarik sira, nia hanesan fiansa.
Bidoli Mau halo esclaresimentu molok atu entrega labarik sira.
TNI kaer fali nia, investiga.
1980 hamutuk ho Oligari tun ba vila Fatuberlibu (?) atu halo esclaresimentu.
Assalta husi enemigu iha Turiscai. Hasoru malu ho Hansip sira.
Kontaktu ho populasaun ha mantuto; traisaun nebe halo nain rua mate. Vinga fali ba Hansip sira.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.080
Audio
Pasta: 08023.109Título: Entrevista a Madalena da Silva no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IIAssunto: Nascida em Uato-Lari em 1969. Estudava o ciclo preparatório em Ossu quando se criaram os partidos políticos. Batiam o seu pai por serem da Fretilin.
Na invasão fugiu para a Base de Apoio, participou numa formação política paraser Secretaria da Zona. Como era as actividades com as mulheres, a organização e a cooperação na base.
Organizando alimentos para as Falintil, recepção a pessoas na evacuação, sistema de saúde.
Organizando a evacuação, preparando o aniquilamento, levando as coisas para Matebian.
Como o inimigo desmantelou Matebian, dificuldades, problema da água, bombardeamento, etc. talvez tenham morrido cem pessoas por dia.
Decisão para a rendição da população, ela foi juntamente com o marido em 1979. o marido foi morto.
Foi presa juntamente com a mulher de Piter Braga. Sofrimento na cadeia. Torturada por desconfiarem que esteja a trabalhar com o Padre Maubere. Como os indonésios levam as pessoas para matar.
Em 1999: alegria pelas votações. Eleita responsável de CNRT, as milícias apanharam-na, foi levada para Baucau e levaram-na de barco.
Depois da chegada da InterFET consegue regressar a Timor de avião.;
[Tétum: Moris Uatolari 1969. Escola ciclo preparatorio iha Ossu bainhira Partidus Politkus mosu. Ema baku ba ninia aman etc. tanba sira ema Fretilin.
Invasaun halai ba Base de Apoio, tuir formasaun politika atu sai Sekretariu de Zona. Oinsa servisu ho feto sira, organisasaun, kooperativa iha base.
Organiza hahan ba Falintil sira, simu maluk nebe evakua, sistema saude.
Oinsa organisa evakuasaun, prepara ba Anikilamentu, lori sasan ba Matebian.
Oinsa enemigu fera Matebian, susar, problema be, bombardeamentu, etc. Mate bele atus ida loron ida.
Desisaun katak povo tenki rende, nia ba hamutuk ho lain iha 1979. Lain ema oho fali.
Dadur hamutuk ho Piter Braga nia feen. Terus iha kadeia oinsa. Tortura tanba deskonfia nia servisu ho Padre Maubere. Oinsa Indonesia sira lori ema atu oho.
1999: kontente votasaun. Sai responsavel CNRT nian, milisia buka fali, lori to’o Baucau sai ro.
Hafoin InterFET tama konsege mai Timor ho aviaun.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.109
Audio
Pasta: 08023.129Título: Entrevista a Bilalu Cassa no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Nascida em Uato-Lari em 1958, adepta da Fretilin, fugiu para o mato.
Responsável da OPMT e secretária do Comité.
Foi capturada em 1979 quando ia dar à luz. Castigada em Viqueque juntamente com David Ximenes.
Em 1989 levada para Ataúro, passando por Laga, com pessoas do 12º distrito (Oecussi não fazia parte).
As delegações australianas e portuguesas chegam a Ataúro; os indonésios ameaçam os presos.
Guilherme Jaime, Jorge e Moises conseguiram entregar documentos a jornalistas que acompanharam as delegações.
Fome, situação em Ataúro. Recebeu algum dinheiro do Padre Maubere.
A princípio os naturais tinham medo dos que chegavam, mas as relações melhoraram e ganharam confiança.
A Madalena Bonaparte (agora freira) ia moralizando-as.
Regressa a Díli em 1987, e contacta o marido: o marido foi morto em 1989.
Trabalhou na rede clandestina. Acompanhou actividades de CNRM, CNRT.
Votações de 1999, foge para as montanhas.
Reflexão sobre Ataúro.;
[Tétum: Moris iha Uatolari iha 1958, tama partidu Fretilin, halai ba ai-laran.
Responsavel OPMT no sekretaria Comite nian.
Hetan kaptura 1979 wainhira besik atu tur ahi. Kastigu iha Viqueque hamutuk ho David Ximenes.
1989 ba castigo iha Atauro liu husi Laga, ho ema husi distritu 12 (Oecussi la iha).
Oinsa delegasaun husi Australia no Portugal mak tama ba Atauro; Indonesia sir ameasa presos makaas.
Guilherme Jaime, Jorge no Moises husi sira nia grupu konsege fo surat ba jornalista sira nebe mai.
Hamlaha, situasaun iha Atauro. Hetan osan oituan husi Padre Maubere.
Foufoun rai nain tauk ema nebe mai, maibe ikus liu relasaun diak, konfiansa.
Madalena Bonaparte sempre fo morale ba sira (agora sai Madre).
Fila mai Dili 1987, hetan kontaktu ho lain: ema oho lain iha 1989.
Servisu klandestina. Akompanha, CNRM, CNRT.
Votasaun 1999, halai ba foho.
Refleksaun kona ba Atauro.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.129
Audio
Pasta: 08023.108Título: Entrevista a Madalena da Silva no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IAssunto: Nascida em Uato-Lari em 1969. Estudava o ciclo preparatório em Ossu quando se criaram os partidos políticos. Batiam o seu pai por serem da Fretilin.
Na invasão fugiu para a Base de Apoio, participou numa formação política paraser Secretaria da Zona. Como era as actividades com as mulheres, a organização e a cooperação na base.
Organizando alimentos para as Falintil, recepção a pessoas na evacuação, sistema de saúde.
Organizando a evacuação, preparando o aniquilamento, levando as coisas para Matebian.
Como o inimigo desmantelou Matebian, dificuldades, problema da água, bombardeamento, etc. talvez tenham morrido cem pessoas por dia.
Decisão para a rendição da população, ela foi juntamente com o marido em 1979. o marido foi morto.
Foi presa juntamente com a mulher de Piter Braga. Sofrimento na cadeia. Torturada por desconfiarem que esteja a trabalhar com o Padre Maubere. Como os indonésios levam as pessoas para matar.
Em 1999: alegria pelas votações. Eleita responsável de CNRT, as milícias apanharam-na, foi levada para Baucau e levaram-na de barco.
Depois da chegada da InterFET consegue regressar a Timor de avião.;
[Tétum: Moris Uatolari 1969. Escola ciclo preparatorio iha Ossu bainhira Partidus Politkus mosu. Ema baku ba ninia aman etc. tanba sira ema Fretilin.
Invasaun halai ba Base de Apoio, tuir formasaun politika atu sai Sekretariu de Zona. Oinsa servisu ho feto sira, organisasaun, kooperativa iha base.
Organiza hahan ba Falintil sira, simu maluk nebe evakua, sistema saude.
Oinsa organisa evakuasaun, prepara ba Anikilamentu, lori sasan ba Matebian.
Oinsa enemigu fera Matebian, susar, problema be, bombardeamentu, etc. Mate bele atus ida loron ida.
Desisaun katak povo tenki rende, nia ba hamutuk ho lain iha 1979. Lain ema oho fali.
Dadur hamutuk ho Piter Braga nia feen. Terus iha kadeia oinsa. Tortura tanba deskonfia nia servisu ho Padre Maubere. Oinsa Indonesia sira lori ema atu oho.
1999: kontente votasaun. Sai responsavel CNRT nian, milisia buka fali, lori to’o Baucau sai ro.
Hafoin InterFET tama konsege mai Timor ho aviaun.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.108
Audio
Pasta: 08023.035Título: Entrevista a Zacarias Mau Nu no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: No tempo colonial estudou até 2º ano de escolaridade. Vendia produtos para ganhar dinheiro.
Os partidos, período do golpe em Dili. Foi ao aeroporto para observar…
A Indonésia entrou em Oecusse a 18 Dezembro de 1975, grande terror.
O inimigo prendia as pessoas, ameaças de toda a ordem. Não se podia falar português.
Encontrou um documento da Renetil, para formação do núcleo em 1989
Como implementa, saber falar com alguém. 12 -11 -1991 início do medo.
Como os velhos fazem cerimonial ao sagrado no tempo de clandestinidade, através de um animal morto.
Colaboração do povo, consciencialização. Alegria pela criação de CNRT.
As pessoas pretendem enganar o CNRT. Campanha de 1999 para as votações.
Assalto de 28-08 das milícias Besi Merah. Na confusão andaram aos tiros, as de Besi Merah morrem.
Votação, terror. A família dele saiu de Kefa-Menanu, apenas ele ficou.
Foi visitar o Padre Gaspar. Como surgiu a ideiad de enviar Lafu ir pedir ajuda das forças internacionais.
Lafu recebeu rádio, viu o barco que já atracado
A INTERFET chegou.
Como reconhcer a história.;
[Tétum: Tempu Portugues ba escola to’o segundu ano. Faan ssasan atu hetan osan.
Partidu mosu, tempu golpe iha Dili. Ba aeroportu atu haree…
Indonesia tama Oecusse 18 Dezembru 1975, teror oinsa.
Enemigu kaer ema, ameasa bot. Labele kolia portugues.
Hetan dokumentu Renetil, forma nukleu 1989
Oinsa lao, hatene kolia ho se. 12 11 1991 komesa tauk ona.
Oinsa katuas sira halo promessa ba lulik tempu klandestina, oho animal.
Kolaborasaun husi povo, tau neon ona. Mosu CNRT kontente.
Ema hakarak bubar CNRT. Oinsa kampanha 1999 ba votasaun.
Assaltu 28 08 husi milisia Besi Merah sira. Sira tiru malu rasik tanba konfusu, Besi Merah mate.
Votasaun, teror. Ninia familia sai ba Kefamenanu, nia hela deit.
Ba haree ho Padre Gaspar. Oinsa mosu idea atu haruka Lafu buka ajuda husi forsa internasional.
Lafu simu radio, haree ro komesa tama ona
InterFET tama.
Oinsa rekonyese historia.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.035
Audio
Pasta: 02975.005Assunto: ORDEM DE TRABALHOS:
Recurso da AOC
Informação e convocação de militares em serviço no Ultramar para a AMFA
Reformulação do DL que regulamenta a AMFA
Saneamento de empresas particulares - Mague e CPE
Reestruturação de vários organismos para aumentar eficiência ao COPCON
Estudo de sociologia eleitoral
Prisão de militares da Força Aérea
Moção sobre o CEME
Comissão Nacional de Eleições
Emissões dos partidos na Rádio e na Televisão
Comissão de Inquérito para o 11 de Março e prisões na Força Aérea
Apoio a Portugal do Canadá, Jugoslávia, Rep. Fed. da Alemanha, Conselho da Europa e Comunidade Económica Europeia
Diplomas sobre Associações Sindicais e Patronais, a analisar por Teixeira Ribeiro
Projecto de Confederação da Indústria Portuguesa para a construção de casas
Emigrantes dos Açores nos EUA
Manifestações de portugueses no estrangeiro
Campanhas de Dinamização Cultural do MFA nos EUA
Processo do EMGFA contra 'A Capital' (notícias sobre Angola)
Elementos do MFA de Angola na AMFA
Apoio à Junta de Planeamento da Madeira
Chefe de Estado Maior do Comando Territorial Independente
Projecto de DL sobre a ocupação de casas, pelo Ministro da Administração Interna
Declaração de voto do General Pinho Freire
Relatório do 28 de Setembro
Competência legislativa da Comissão Militar
Suspensão do tempo de antena da FEC (m - l)
Declaração de voto do Capitão Pinto Soares
Suspensão do PDC, MRPP e AOC
Controle prévio da programação da campanha eleitoral
O MFA e a campanha eleitoral
Programa da UDP na Televisão
Protestos da FSP sobre o controle da campanha eleitoralData: Sexta, 11 de Abril de 1975Fundo: DJB - Documentos José Manuel BarrosoTipo Documental: ACTAS Página(s): 30
02975.005
ACTAS
Pasta: 07219.016Assunto: Visita de Fernando Castro a Teixeira Gomes; silêncio do Presidente da República explicado pelo seu deseno de não renovar campanha que diminua a sua autoridade; sindicância ao Administrador da Moeda e processo de responsabilidade ministerial; carta de Afonso Costa para Vitorino Guimarães; sugestão de publicação na imprensa de entrevista a Vitorino Guimarães sobre os boatos que correram em Paris acerca do Director da Casa da Moeda; pedido a Germano Martins para publicação da referida carta para Vitorino Guimarães; amizade de Pereira; José de Abreu; declarações de Lúcio de Azevedo; carta de Tudela; campanha do jornal "A Capital" e depoimentos de Velhinho Correia; acontecimentos passados com António Maria da Silva e o Ministro das Colónias; desencadear de crise financeira; problemas de Moçambique; jornal "A Capital" sustentado pelos "homens da moagem", de acordo com Raúl Monteiro Guimarães, que afirmou pôr o "Século" e o "Notícias" à disposição da República; Augusto Soares; caso da Vinícola do Porto; assuntos familiaresRemetente: Afonso CostaDestinatário: Fernando CastroData: Terça, 30 de Outubro de 1923Fundo: DFC - Documentos Afonso CostaTipo Documental: Correspondencia Página(s): 4
07219.016
Correspondencia