Pasta: 06235.145Assunto: Pede dinheiro e livros para a sua formaçãoRemetente: Konis SantanaData: 1996Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 1
06235.145
Correspondencia
 
 
Pasta: 05733.023.041Assunto: Militares indonésios durante um curso de formação em Timor-Leste.Inscrições: Manusc. no verso: "ABRI, Military Lecture".Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
05733.023.041
Fotografias
 
 
Pasta: 05733.023.044Assunto: Militares indonésios num auditório durante um curso de formação (?).Inscrições: Manusc. no verso: "ABRI, Military being addressed".Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
05733.023.044
Fotografias
 
 
Pasta: 06238.098Assunto: «Casamento» de Salasá com Tonelo. Desagrado de Gunawan acerca de Be Matan. Interrupção dos contactos entre Tasi Feto e Tasi Mane. Manda documentos da Convenção e formação do CNRT. Formação de secção de divulgação de informações. Etc.Remetente: (Letra de Perez)Destinatário: SalasáData: 1998Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 12
06238.098
Correspondencia
 
 
Pasta: 11027.021Assunto: Encontro com o comdt. Fulan Sai. Subscrição. Formação de Nureps e Celcoms de região 4Remetente: Aten BranyDestinatário: PerezData: Terça, 29 de Abril de 1997Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 2
11027.021
Correspondencia
 
 
Pasta: 06223.069Assunto: Formação de nova diocese em Timor. Prisioneiros políticos. Actuação dos IndonésiosData: Sexta, 17 de Junho de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 3
06223.069
Correspondencia
 
 
Pasta: 06223.043Assunto: Críticas à formação do OPRCRemetente: SabalaeDestinatário: Aitahan MatakData: Quarta,  8 de Junho de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 3
06223.043
Correspondencia
 
 
Pasta: 06481.040Assunto: Formação de um grupo de estudos sobre guerrilha. Timor-Leste, UNDP.Remetente: assinatura ilegívelDestinatário: CarolynData: Quarta, 11 de Julho de 1990Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 1
06481.040
Correspondencia
 
 
Pasta: 06237.073Título: Conferência inaugural do curso de formação para jovens timorenses promovido pela Associação 12 de NovembroData: Sexta, 22 de Julho de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Documentos  Página(s): 11
06237.073
Documentos
 
 
Pasta: 06427.037Título: Criação do JCDETAssunto: Documento do Joint Committee for the Defence of East Timorese sobre a formação do comité, na sequência do incidente de 12.NOV e das manifestações de 19.NOV.Data: s.d.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos  Página(s): 2
06427.037
Documentos
 
 
Pasta: 05000.277Título: Comunicado conjunto da FRETILIN e UDTAssunto: Comunicado conjunto da FRETILIN e da UDT. Formação de um Governo de transição; independência total; Timor-Leste.Data: Segunda, 20 de Janeiro de 1975Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Ramos-HortaTipo Documental: Documentos  Página(s): 2
05000.277
Documentos
 
 
Pasta: 06785.003.009Assunto: Guerrilheiros da Região-4 em desfile no cume do Monte Leo Laku durante a concentração para a reorganização e formação da Região-4/Fronteira. Outubro de 1994.Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - SabalaeTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
06785.003.009
Fotografias
 
 
Pasta: 06520.062Título: Diário de Notícias e outro não identificadoAssunto: "A história da formação da Indonésia como nação não apresenmta indicíos que possam justificar o que está a acontecer"Data: 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA  Página(s): 3
06520.062
IMPRENSA
 
 
Pasta: 06232.053Assunto: Agradece carta de KS. Encontro do o vice-chefe do CEL/FC. Hipótese da formação de uma Milícia de Defesa Nacional. Encontro dom o chefe e subchefe do EMF. Agradece apooio de Hamar. Desentendimento do Hodu.Remetente: Shalar KosiDestinatário: Konis SantanaData: Sexta,  7 de Março de 1997Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 2
06232.053
Correspondencia
 
 
Pasta: 06507.037Assunto: Dá conta da formação do grupo SOS Timor, composto por trabalhadores da União Europeia em Bruxelas e da sua iniciativa de comemoração do dia internacional de solidariedade com o povo de Timor-Leste.Remetente: Charles ScheinerDestinatário: Não identificadoData: Segunda,  4 de Dezembro de 1995Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 1
06507.037
Correspondencia
 
 
Pasta: 06477.105Assunto: Carta sobre a venda de armamento, a Early Day Motion. E a possibilidade dos Indonésios estarem a receber formação britânica para construirem o seu próprio armamento.Remetente: Jonathan Head, TAPOLDestinatário: Chris Smith, Câmara dos ComunsData: Segunda, 27 de Janeiro de 1986Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 1
06477.105
Correspondencia
 
 
Pasta: 06450.010Assunto: Formação de um grupo de pressão na Nova Zelândia. Contactos com grupos de solidariedade para apoiar a causa de Timor-leste. Em anexo, Murdani sobre o conflicto em Timor-Leste.Remetente: Carmel BudiardjoDestinatário: Harry BruhnsData: Sexta, 22 de Fevereiro de 1985Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 2
06450.010
Correspondencia
 
 
Pasta: 07153.081Título: Orientações do CNRM - FALINTIL à RENETILAssunto: Orientações do CNRM - FALINTIL à RENETIL acerca da sua organização e formação e sobre a visita da Delegação Parlamentar Portuguesa a Timor-Leste.Data: Sexta, 10 de Maio de 1991Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Carlos LopesTipo Documental: Documentos  Página(s): 2
07153.081
Documentos
 
 
Pasta: 06785.003.037Assunto: Konis Santana, Chefe do Conselho Executivo da Luta/Frente Armada-CEL/FA recebido pelos guerrilheiros das FALINTIL em parada no cimo do Monte de Leo Laku, Cailaco durante a reoganização e formação da Região-4/Fronteira. Outubro de 1995.Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - SabalaeTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
06785.003.037
Fotografias
 
 
Pasta: 06785.003.038Assunto: Konis Santana, Chefe do Conselho Executivo da Luta/Frente Armada-CEL/FA falando aos guerrilheiros no cimo do Monte Leo Laku, Cailaco durante a reoganização e formação desta Região-4, Fronteira. Outubro de 1994.Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - SabalaeTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
06785.003.038
Fotografias
 
 
Pasta: 05733.024.017Assunto: Nino Konis Santana, Chefe do Conselho Executivo da Luta/Frente Armada-CEL/FA com uma M-16 no cimo do Monte Leo Laku, Kailaku/Maliana durante a reorganização e formação da Região-4/Fronteira. Outubro de 1994.Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
05733.024.017
Fotografias
 
 
Pasta: 05733.024.029Assunto: Nino Konis Santana, Chefe do Conselho Executivo da Luta/Frente Armada-CEL/FA, com uma M-16 no cimo do Monte Leo Laku, Kailaku/Maliana durante a reorganização e formação da Região-4/Fronteira.Inscrições: Manusc. no verso em etiqueta: "Konis Santana".Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
05733.024.029
Fotografias
 
 
Pasta: 06508.006Título: The Jakarta Post, Surabaya Post, Merdeka, Kompas, Reuter.Assunto: Crise interna do governos indonésio, partidos de oposição, pulsão democrática, Megawati, Suharto, formação de partidos políticos, manifestações, ONG, organizações de massas.Data: Setembro de 1995 - Novembro de 1995Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA  Página(s): 63
06508.006
IMPRENSA
 
 
Pasta: 06486.035Assunto: Transcrição duma entrevista feita a Xanana Gusmão por Allan Nairn, da Pacifica Radio's Democracy Now. Formação das milícias, referendo, independência. Comentários ás declarações de Habibie. Encontro com a secretária de estado americana, Madeleine Albright, presença da força de manutenção da paz da ONU em Timor, papel da ONU em Timor, presidência. Massacre de Santa Cruz.Remetente: John M. MillerDestinatário: indonesia-act@igc.org, east-timor@igc.orgData: Quarta,  3 de Março de 1999Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Correspondencia  Página(s): 4
06486.035
Correspondencia
 
 
Pasta: 06785.002.001Assunto: Concentração de guerrilheiros da Fronteira para a reorganização e formação da Região-4 no cimo do monte Leolaku, Kailaku, Maliana. Distinguindo-se Roke, 2º Comandante do Destacamento Norte da Região-4/Fronteira, Konis Santana, Chefe do Conselho Executivo da Luta/Frente Armada. Outubro de 1994.Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - SabalaeTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
06785.002.001
Fotografias
 
 
Pasta: 06785.002.007Assunto: Somotxo Matar Mimiraka, Secretário da Região-4/Fronteira, Dudo, 1º Comandante Norte e Sunu Moris, Comandante de Pelotão do Destacamento Norte durante a reorganização e formação da Região-4, no cimo do Monte de Leo-Laku/Kailaku/Maliana. Outubro de 1994.Data: Outubro de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - SabalaeTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
06785.002.007
Fotografias
 
 
 
 
Pasta: 05010.212Título: Acta de Reunião assinada por Lere Anan Timor para o Estado Maior da FALINTIL-EMFAssunto: Acta de Reunião assinada por Lere Anan Timor, Responsável Principal-RP e 1º Comandante da Região-1/Ponta Leste para o Estado Maior da FALINTIL-EMF referindo que depois das capturas sucessivas dos líderes da Resistência Maubere considera urgente a reorganização e formação de um novo Comando da Luta, afirmando estar mais determinados que nunca com a recepção do documento do novo Comando da Luta, face as novas Orientações Gerais e Específicas para a Ponta Leste elaborou a Ordem de Trabalho na qual apresenta a estrutura da Região, a sua divisão administrativa, as actividades e direcções de trabalho para cada responsável ou político ou militar, exigindo-lhes empenhamento, responsabilidade e disciplina na execução, pedindo ao Lari Mau para explicar a origem do desentendimento entre Aluk e Roodak.Data: Segunda,  4 de Outubro de 1993Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - Konis SantanaTipo Documental: ACTAS  Página(s): 11
05010.212
ACTAS
 
 
Pasta: 06785.002.004Assunto: Dalai Lama/Hamar, elemento de Ligação Directa entre Konis Santana e Sabalae, Lasudur, Comandante de Pelotão do Destacamento Sul, Sunu Moris, Comandante de Pelotão do Destacamento Norte, Makikit, Lauk, Comandante de Secção, Dudo, 1º Comandante do Destacamento Norte da Região-4/Fronteira e Sahe, 2º Comandante do Destacamento Sul durante a concentração para a reorganização e formação da Região-4/Fronteira num abrigo nas áreas de Fatubessi, Libimeo. 1994.Data: 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - SabalaeTipo Documental: Fotografias  Página(s): 1
06785.002.004
Fotografias
 
 
 
 
Pasta: 06488.006Título: Relatório da quarta Conferência da Ásia Pacífico para Timor-Leste, em BaucauAssunto: Encontro de organizações internacionais de solidariedade, bem como de individualidade, comprometidos com o processo de construção da nação de Timor-Leste, visita dos participantes a áreas que recentemente foram palco de violências das TNI e das milícias. Situação das áreas visitadas. Reconhecimento da independência de Timor-Leste e o direito à auto-determinação, protecção da democracía, apoio dos conferencistas na consolidação da sociedade civil timorense, encorajamento às ONGs para se estabelecerem no território, apoio de um sistema económico contrário ás resoluções neo coloniais e ao BM e FMI. Apelo à UNTAET de apoiar a inclusão dos partidos políticos nos processos democráticos, justiça, reconciliação, acesso à informação. Apelo à Comunidade Internacional para a formação de um Tribunal Internacional de Guerra, manutenção da soberanía de Timor-Leste e dos seus recursos naturais, fim imediato a todas as actividades militares indonésias, protecção das fronteiras.Data: Quinta, 30 de Novembro de 2000Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos  Página(s): 4
06488.006
Documentos
 
 
 
 
Pasta: 06492.004Título: Resolução 1264, Conselho de Segurança das Nações Unidas. Acordos de 5 de Maio, referendo, forças de manutenção da paz, ajuda humanitária, segurança, refugiados, UNAMET, administração transitória do território timorense, referendo.Assunto: Resolução 1264 (1999) da ONU, adoptada na reunião nº 4045 do Conselho de Segurança, relativa a Timor-Leste. Com base nos Acordos de 5 de Maio de 1999 entre Portugal e Indonésia, no relatório da Missão do Conselho de Segurança da ONU para Jakarta e Dili e no compromisso para a realização do referendo, além da deterioração da situação humanitária em Timor-Leste, o CSNU toma atitudes para a coordinação da ajuda humanitária, autoriza a presença de forças de manutenção da paz, pressiona o governo da Inodnésia para a colaboração e a resposabilização pela segurança da população e dos funcionários da UNAMET, e pelo retorno dos refugiados às suas casas. Transferência da autoridade do território Timorense para as Nações Unidas, cooperação das forças multinacionais com a ONU. Formação de uma administração transitória. Ajuda financeira. Implementação de condições para a realização do referendo.Data: Quarta, 15 de Setembro de 1999Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos  Página(s): 2
06492.004
Documentos
 
 
Pasta: 06499.017Título: Sydney Morning Herald, Kompas, Kompas Online, Republika Online, The Economist, The Independent, Tempo, Suara Pembaruam Online, The Jakarta Post, Media Indonesia Online, Surabaya Post, Gatra, TirasAssunto: Indonésia; ABRI; EUA; Timor-Leste; Universidade de Londres; formação de militares indonésios; Grã-Bretanha; C. Budiardjo; solidariedade; Austrália; Prabowo Subianto; Suharto; CDS; S. Hamid; Feisal Tanjung; T. Tarigan; Maulani; Freeport; S. Kusumaatmadja; Sarwono; cobras; Riatmojo; manifestações; Papua Nova Guiné; PDI; LEMHANAS; DIDS; requisição civil; Sudrajat; Londres; London Metropolitan Police; Widodo; Sutiyoso; novo quartel de polícia em Jakarta; Y. Muhaimin; A. Aminy; H. Nata; Komnas HAM; centros de motins; violência; Hendropriyono; Mutojib.Data: Janeiro de 1997 - Março de 1997Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA  Página(s): 68
06499.017
IMPRENSA
 
 
 
 
Pasta: 08023.056Título: Entrevista a Dinis Ximenes no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Filho único. Não terminou o curso por falta de dinheiro. Fez tropa no exército português. 
Com a formação dos partidos, ainda na tropa filiou-se na Fretilin. Como a UDT implementava a sua política.
Com o contra-golpe, foi para Maliana e houve tiroteios com os indonésios.
Foi comandante em Kablaki, falta de alimentos, andou aos tiros. Como Kablaki foi tomado.
Levantamento em Los Palos, Vikeke e Ainaro
Em Ainaro muita gente foi morta. Na Rua Jakarta II os mortos são abandonados na margem da rua.
Em 1999, foi o tempo das milícias. Destruição de muita coisa.;
[Tétum: Moris, oan mesak. Escola la hotu tanba osan la to’o. Tam tropa.
Partidu mosu. Tropa tama ba Fretilin. Oinsa UDT esforsa sira nia politika.
Tama fali ba kontra-golpe. Ba Maliana, tiru malu neba.
Comandante iha Kablaki, susar han, tiru malu. Oinsa Kablaki rahun.
Levantamentu: iha Los Palos, Viqueque, Ainaro
Oho barak iha Ainaro neba. Iha dalan indonesia balu Jakarta Kedua, soe ema neba.
1999, tempu milisia. Estraga buat hotu.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.056
Audio
 
 
 
 
Pasta: 06488.017Título: Pacific Islands Monthly, CNN, East Timor Action Network, The Jakarta Post, Reuters, Associated Press, AFP, The Independent, The International Herald Tribune, Satunet, The Guardian, AstagaAssunto: ONU, Papua Nova Guiné, administração internacional, invasão indonésia, referendum, golpe de estado, Richard Holbrooke, pressão internacional, TNI, testemunho de Gabriela Lopes da Cruz Pinto e Lynn Fredriksson, situação humanitária, segurança, refugiados, ONG, EUA, comunidade internacional, UNTAET,infraestructuras, crise em Timor Ocidental, tribunal internacional, crimes de guerra, reconciliação, Igreja, programas de desenvolvimento, falta de fundos e material, condições de trabalho, CNRT, ausência de ajuda humanitária zonas rurais, Marzuki Darusman, Kofi Annan em Timor Leste e Indonésia, carta de Adam Malik 1974, apoio a Timor Leste, Soeharto, formação de autoridade fiscal central, Sérgio Vieira de Melo, esilados timorenses em Portugal, doações, reconstrução, BM, massacres, apoio de Sutiyoso a timorenses integracionistas, economia, assassínio de funcionário da ONU, Eurico Guterres, disputas territoriais, Habibie, jornalistas, Direitos Humanos, Xanana Gusmão, MOU, presidência, Megawati Soekarnoputri.Data: Janeiro de 2000 - Dezembro de 2000Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA  Página(s): 49
06488.017
IMPRENSA
 
 
 
 
Pasta: 08023.109Título: Entrevista a Madalena da Silva no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IIAssunto: Nascida em Uato-Lari em 1969. Estudava o ciclo preparatório em Ossu quando se criaram os partidos políticos. Batiam o seu pai por serem da Fretilin.
Na invasão fugiu para a Base de Apoio, participou numa formação política paraser Secretaria da Zona. Como era as actividades com as mulheres, a organização e a cooperação na base.
Organizando alimentos para as Falintil, recepção a pessoas na evacuação, sistema de saúde.
Organizando a evacuação, preparando o aniquilamento, levando as coisas para Matebian.
Como o inimigo desmantelou Matebian, dificuldades, problema da água, bombardeamento, etc. talvez tenham morrido cem pessoas por dia. 
Decisão para a rendição da população, ela foi juntamente com o marido em 1979. o marido foi morto. 
Foi presa juntamente com a mulher de Piter Braga. Sofrimento na cadeia. Torturada por desconfiarem que esteja a trabalhar com o Padre Maubere. Como os indonésios levam as pessoas para matar.
Em 1999: alegria pelas votações. Eleita responsável de CNRT, as milícias apanharam-na, foi levada para Baucau e levaram-na de barco.
Depois da chegada da InterFET consegue regressar a Timor de avião.;
[Tétum: Moris Uatolari 1969. Escola ciclo preparatorio iha Ossu bainhira Partidus Politkus mosu. Ema baku ba ninia aman etc. tanba sira ema Fretilin.
Invasaun halai ba Base de Apoio, tuir formasaun politika atu sai Sekretariu de Zona. Oinsa servisu ho feto sira, organisasaun, kooperativa iha base.
Organiza hahan ba Falintil sira, simu maluk nebe evakua, sistema saude.
Oinsa organisa evakuasaun, prepara ba Anikilamentu, lori sasan ba Matebian.
Oinsa enemigu fera Matebian, susar, problema be, bombardeamentu, etc. Mate bele atus ida loron ida. 
Desisaun katak povo tenki rende, nia ba hamutuk ho lain iha 1979. Lain ema oho fali. 
Dadur hamutuk ho Piter Braga nia feen. Terus iha kadeia oinsa. Tortura tanba deskonfia nia servisu ho Padre Maubere. Oinsa Indonesia sira lori ema atu oho.
1999: kontente votasaun. Sai responsavel CNRT nian, milisia buka fali, lori to’o Baucau sai ro.
Hafoin InterFET tama konsege mai Timor ho aviaun.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.109
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.055Título: Entrevista a Ciki Lau no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Nasceu em 1974. Formação de um grupo da rede clandestina na escola. Ao ter conhecimento, entrou. Recebe uma cassete do mato. 
Aos 14 anos fi capturado pelos indonésios.
12 Novembro: acompanhou. Queimando o mercado em 1995.
Usando a planta Santo António como medicamento. No mato com o comandante Lauk.
Fizeram um assalto e capturam espingardas, foi até Atambua.
Como foi a morte do comandante Sahe. A população foiver.
Em 1996 viu o comandante Bere Du. E o seu ccomandante Deker.
Assalto a Lolotoe: onde morreu o Caetano. 
Foi ao encontro da região 3, encontra-se com Tiger Kablaki, para nova organização. 
Alguns assaltos em Zumulai em 1997.
O comandante Ular foi a Região 4, tiveram sucesso na captura de espingardas.
1009 jovens é que entraram.
Assalto a Beco, não tiveram sucesso.
Em 1998 início de tiroteios com as milísia, 4 pessoas norrem em Besi Lau. Em 1999 assaltam de novo Zumulai, tendo sucesso.
Apelo de Taur Matan Ruak: não fazer mais assaltos. Por último: andam aos tiros com as milícias. 
Foi ao acantonamento de Aileu. Perdeu a inspecção para o recrutamento.;
[Tétum: Moris 1974. Forma grupu klandestinidade iha eskola. Rona, tama deit. Hetan cassette husi ai-laran. 
Tinan 14 Bapak sira kaer nia
12 Novembru: tuir deit. Sunu merkadu tinan 1995.
Usa ai-moruk Santo Antonio. Iha ai-laran ho Comandante Lauk.
Assalta nebe halo, oinsa hetan kilat, to’o Atambua.
Oinsa Comandante Sahe mate iha neba. Populasaun ba haree.
1996 hetan Comandante Bere Du. Deker ninia Comandante rasik.
Assaltu Lolotoe: iha nebe Caetano mate. 
Ba enkontru iha regiaun 3, hasoru ho Tiger Kablaki, atu organisa fali. 
Assaltu balu iha Zumulai 1997.
Comandante Ular mai Regiaun 4, hetan kilat ho suksessu.
1009 jovem sira barak mak tama.
Assaltu ba Beco, la hetan suksesssu.
1998 hahu tiru malu ho milisia, nain 4 mate iha Besi Lau. 1999 assaltu fali Zumulai, hetan suksessu.
Apelo husi Taur Matan Ruak: labele assalta tan. Ikus mai: tiru malu ho milisia sira. 
Ba acantonamentu iah Aileu. Lakon inspeksaun atu bele tama rekrutamentu.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.055
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.108Título: Entrevista a Madalena da Silva no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IAssunto: Nascida em Uato-Lari em 1969. Estudava o ciclo preparatório em Ossu quando se criaram os partidos políticos. Batiam o seu pai por serem da Fretilin.
Na invasão fugiu para a Base de Apoio, participou numa formação política paraser Secretaria da Zona. Como era as actividades com as mulheres, a organização e a cooperação na base.
Organizando alimentos para as Falintil, recepção a pessoas na evacuação, sistema de saúde.
Organizando a evacuação, preparando o aniquilamento, levando as coisas para Matebian.
Como o inimigo desmantelou Matebian, dificuldades, problema da água, bombardeamento, etc. talvez tenham morrido cem pessoas por dia. 
Decisão para a rendição da população, ela foi juntamente com o marido em 1979. o marido foi morto. 
Foi presa juntamente com a mulher de Piter Braga. Sofrimento na cadeia. Torturada por desconfiarem que esteja a trabalhar com o Padre Maubere. Como os indonésios levam as pessoas para matar.
Em 1999: alegria pelas votações. Eleita responsável de CNRT, as milícias apanharam-na, foi levada para Baucau e levaram-na de barco.
Depois da chegada da InterFET consegue regressar a Timor de avião.;
[Tétum: Moris Uatolari 1969. Escola ciclo preparatorio iha Ossu bainhira Partidus Politkus mosu. Ema baku ba ninia aman etc. tanba sira ema Fretilin.
Invasaun halai ba Base de Apoio, tuir formasaun politika atu sai Sekretariu de Zona. Oinsa servisu ho feto sira, organisasaun, kooperativa iha base.
Organiza hahan ba Falintil sira, simu maluk nebe evakua, sistema saude.
Oinsa organisa evakuasaun, prepara ba Anikilamentu, lori sasan ba Matebian.
Oinsa enemigu fera Matebian, susar, problema be, bombardeamentu, etc. Mate bele atus ida loron ida. 
Desisaun katak povo tenki rende, nia ba hamutuk ho lain iha 1979. Lain ema oho fali. 
Dadur hamutuk ho Piter Braga nia feen. Terus iha kadeia oinsa. Tortura tanba deskonfia nia servisu ho Padre Maubere. Oinsa Indonesia sira lori ema atu oho.
1999: kontente votasaun. Sai responsavel CNRT nian, milisia buka fali, lori to’o Baucau sai ro.
Hafoin InterFET tama konsege mai Timor ho aviaun.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.108
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.035Título: Entrevista a Zacarias Mau Nu no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: No tempo colonial estudou até 2º ano de escolaridade. Vendia produtos para ganhar dinheiro.
Os partidos, período do golpe em Dili. Foi ao aeroporto para observar…
A Indonésia entrou em Oecusse a 18 Dezembro de 1975, grande terror.
O inimigo prendia as pessoas, ameaças de toda a ordem. Não se podia falar português.
Encontrou um documento da Renetil, para formação do núcleo em 1989
Como implementa, saber falar com alguém. 12 -11 -1991 início do medo.
Como os velhos fazem cerimonial ao sagrado no tempo de clandestinidade, através de um animal morto.
Colaboração do povo, consciencialização. Alegria pela criação de CNRT.
As pessoas pretendem enganar o CNRT. Campanha de 1999 para as votações. 
Assalto de 28-08 das milícias Besi Merah. Na confusão andaram aos tiros, as de Besi Merah morrem.
Votação, terror. A família dele saiu de Kefa-Menanu, apenas ele ficou. 
Foi visitar o Padre Gaspar. Como surgiu a ideiad de enviar Lafu ir pedir ajuda das forças internacionais. 
Lafu recebeu rádio, viu o barco que já atracado
A INTERFET chegou.
Como reconhcer a história.;
[Tétum: Tempu Portugues ba escola to’o segundu ano. Faan ssasan atu hetan osan.
Partidu mosu, tempu golpe iha Dili. Ba aeroportu atu haree…
Indonesia tama Oecusse 18 Dezembru 1975, teror oinsa.
Enemigu kaer ema, ameasa bot. Labele kolia portugues.
Hetan dokumentu Renetil, forma nukleu 1989
Oinsa lao, hatene kolia ho se. 12 11 1991 komesa tauk ona.
Oinsa katuas sira halo promessa ba lulik tempu klandestina, oho animal.
Kolaborasaun husi povo, tau neon ona. Mosu CNRT kontente.
Ema hakarak bubar CNRT. Oinsa kampanha 1999 ba votasaun. 
Assaltu 28 08 husi milisia Besi Merah sira. Sira tiru malu rasik tanba konfusu, Besi Merah mate.
Votasaun, teror. Ninia familia sai ba Kefamenanu, nia hela deit. 
Ba haree ho Padre Gaspar. Oinsa mosu idea atu haruka Lafu buka ajuda husi forsa internasional. 
Lafu simu radio, haree ro komesa tama ona
InterFET tama.
Oinsa rekonyese historia.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.035
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.151Título: Entrevista a Funu Fanu no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: De nome cristão Bendito.
No golpe, contra-golpe era ainda pequeno, em Los Palos. Entrou para as milícias em 1976.
Os pára-quedistas descem na invasão, bombardeamento, etc. ele foi para o mato.
Formação de quadros políticos. Como foi feita a barreira a produção.
O comandante Mário Sousa garante a segurança. Como formam a organização da OPJT, ele fez parte, seguindo um curso. Preparando a horta, etc. Curso sobre polític, etc.
A família rende, ele permaneceu no mato.
Foi ao Conselho Democrático Revolucionário (CDR), onde se pode fazer críticas, falar, etc.
Evaquando aos poucos até Matebian.
A família é capturada quando ia render-se: não sabe se morreram ou está viva nessa altura.
Como foi a fuga para Matebian, até estabelecer de novo ligação com Mehara. O papel do Adjunto Mau Redis. Formando SERNAKS (?). 
Conferência nacional realizada na Zona Central.
Campanha do inimigo para o aniquilamentu na Ponta Leste.
Eleito assistente político, ligação com o Major Gatok.
Plano do levantamento em 1983. 
Sobre o Batalhão 327 que é fortemente contra eles.
Xanana Gusmão, levando câmera para fazer filmagem.
Encontro em Iliomar em 1993, onde colocou o seu comandante Aluk.
Entrada da Unamet: distribuição pelos acantonamentos; ele e Lere. Ele foi para Díli 25-04-1999. Dificuldades na campanha de autonomia. 
Distribuindo por outros lugares: ele foi para a localidade onde as milícias mataram umas freiras. Ele ficou a comandar a zona. 
A Base de Apoio de Matebian em 1978: aniquilamento, onde viu ser mortos uns chefes. 
Narrando como foi o encontro entre D. Martinho e Xanana Gusmão. 
Comentários sobre o processo: início do Partido Marxista-Leninista Fretilin, depois CNRM, CNRT.
Primeiro grande assalto em Iliomar em 1986.
Pensando na captura de Xanana Gusmão em 1992.;
[Tétum: Naran sarani Bendito.
Tempu Golpe, Kontra-Golpe kiik, iha Los Palos. Tama milisi iha 1976.
Oinsa paracaidista tun iha invasaun, bombardeamentu, etc. Nia ba ai-laran.
Formasaun quadro politiku. Ionsa halo bareira, produksaun.
Comandante Mario Sousa halo seguransa iha neba. Oinsa forma organisasaun juventude OPJT, nia hola parte, tuir kursus. Organisa to’os, etc. Kursus kona ba politika, etc.
Familia sira rende, nia hela iha ai-laran.
Ba Conselho Demokratiku Revolusionario (CDR), iha nebe bele halo kritika, kolia, etc.
Evakua neneik to’o Matebian.
Kaptura ninia famlia wainhira rende: la hatene sira mate ka moris tempu neba.
Oinsa halai husi Matebian, to’o establese fali ligasaun to’o Mehara. Adjunto Mau Redis nia papel. Forma SERNAKS (?). 
Conferensia nasional nebe halao iha Zona Central.
Campanha enemigu nian ba anikilamentu iha Ponta Leste.
Sai assistente politiku, ligasaun ho Major Gatok.
Poinsa planu levantamentu iha 1983. 
Kona ba Batalyon 327 nebe kontra sira makaas.
Xanana Gusmao, lori camera, oinsa halo filmagem.
Enkontru iha Iliomar iha 1993, iha nebe koloka nia ho Comandante Aluk.
Unamet tama: fahe ba akantonamentu; nia ho Lere. Nia ba Dili 25 / 04 / 1999. Susar ba komapanha otonomi nian. 
Fahe ba fatin sira seluk: nia ba fatin iha nebe milisia oho madre sira. Nia comando iha neba. 
Oinsa Base Apoio Matebian 1978: anikilamentu, ha nebe oho ulun sira. 
Konta ooinsa rona kona ba Dom Martinho noa Xanana Gusmao. 
Komentariu kona ba processu: Hahu Partidu Marxista Leninista Fretilin, depois CNRM, CNRT.
Primer assaltu boot iha Iliomar iha 1986.
Oinsa hanoin wainhira kaer Xanana Gusmao iha 1992.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.151
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.119Título: Entrevista a Xavier Amaral no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IIAssunto: Com Ramos-Horta e Mari Alkatiri fundam ASDT, posteriormente transformada em FRETILN.
Refere a presença na independência de Moçambique. 
Explica a Coligação FRETILIN/UDT.
Participou na formação do governo da República Democrática de Timor-Leste, tendo sido nomeado o Presidente da República. 
Refere que foi o pânico durante a invasão.
Participa na organização das forças e Bases de Apoio.
Sofrimento no mato. Frustração, início da campanha para a rendiçao.
O Comité Central da FRETILIN deteve-o, bem como à sua escolta e família.
Fala da sua relação com Nicolau Lobato e Alarico Fernandes.
Não participou nas reuniões, como a de Soibada, porque o inimigo o impediu.
Fala do seu julgamento pelo Comité Central; Situação na prisão, fome. Como foi levado pelo Sahe.
O carácter de Sahe.
Evacuação, emboscada, os indonésios capturaram-no, perto de Lakluta 
Levado para Díli, ali recebeu as visitas, entre outros, de D. Martinho da Costa Lopes e Lopes da Cruz.
Esteve em Bali quatro anos, como tratador de cavalos (do Jeneral Kalbuadi, chefe supremo das operações em Timor).
Foi professor dos militares em Timor; ensinando português. Adquiriu certa liberdade.
Encontro com Alarico Fernandes em 1996. Ele estava doente.
Participou nos encontros (intratimorenses) na Áustria (2º) e Londres (1º). 
Fala da sua relação com Francisco Lopes da Cruz.
Acompanhou a situação que se vivia em Timor-Leste através de notícias. 
Sustenta que a captura de Xanana foi um choque.
Após o Referendo regressa a Timor-Leste.
Explica porque não integrou o CNRT.;
[Tétum: Moris, escola, ba funsionario
Ho Jose Ramos Horta no Mari Alkatiri. Hahu ASDT, muda ba Fretilin.
Assiste independensia Mozambique ninian.
Oinsa influensia husi estudante nain 5 nebe mai husi Protual.Kolegasaun no deskolegasaun entre Fretilin ho UDT.
Golpe: deskonfia, maibe hakfodak wainhira akontese. Nia iha Ainaro; ba turiscai. Fo ordens ba tomada companhia iha Aileu, maibe la partisipa neba.
Dadur sira: ba visita, maibe la simu relatoriu kona ba oho sira.
Hfoin golpe, husu porutgal atu mai fali.
Forma governu no hakerek konstituisaun
Oinsa decisaun atu proclama independensia; indonesia ataka, Portugal la atende.
Invasaun: paniku. Kontrola kounidadaun iha Baliber, evadua ba Dare. Represalias ba povo iha Dili.
Oinsa organisa fali forsa. Organisa Base Apoio. Conseintalizasaun. Terus iha ai laran. Frustrasaun, hahu campanha rende.
Oinsa kaer nia, ninia eskorta, bamilia, etc husi Comite Central. 
Relasaun ho Nicolau Lobato no sira seluk iha ai laran; ho Alarico Fernandes.
La tuir reuniaun sira, ejemplu iha Soibada, tanba rona enemigu tama cruzamentyu.
Julgamentu husi Comite Central. Alarico tuku. Dadur oinsa, hamlaha. Oinsa Sahe lori nia.
Caraketer Sahe nian
Evakua, emboscada, Indonesia kaer nia, besik Lakluta.
Wainhira kaer, nia liu mehi ida.
Lori to’o Dili; jornalista barak hasai foto, simu visita husi Dom Martinho, Lopes da Cruz, etc..
Iha Bali tinan 4, hanesan kuda ata.
Visita husi Asambleia iha Dili,hanesan liurai Maubara Gaspar Nunes. Fo koragem ba nia.
Ba Jakarta, iha Kalbuadi nia uma, hanesan jardineiru ho orquidias. 
Sai profesor ba militar sira nebe ba Timor; hanorin Portuguese. Livre oituan.
Enkontru ho Alarico Fernandes iha 1996. nia moras.
Hola parte iha enkontrus iha Austria no Londres. 
Relasaun ho Francisco Lopes da Cruz.
Akompanya Timor Leste nia situasaun liu notisia deit. Choque wainhira kaer Xanana.
Ho votasaun: kalan toba fatin selu-seluk. Dere ba Habibie nia aliin hafoin votasaun. Ba pulau Batam, fila ba Jakarta, to’o Ana Gomes dere mai nia. Fila ba Timor Leste.
Tansa la tama CNRT.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.119
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.150Título: Entrevista a Xavier Amaral no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IAssunto: Com Ramos-Horta e Mari Alkatiri fundam ASDT, posteriormente transformada em FRETILN.
Refere a presença na independência de Moçambique. 
Explica a Coligação FRETILIN/UDT.
Participou na formação do governo da República Democrática de Timor-Leste, tendo sido nomeado o Presidente da República. 
Refere que foi o pânico durante a invasão.
Participa na organização das forças e Bases de Apoio.
Sofrimento no mato. Frustração, início da campanha para a rendiçao.
O Comité Central da FRETILIN deteve-o, bem como à sua escolta e família.
Fala da sua relação com Nicolau Lobato e Alarico Fernandes.
Não participou nas reuniões, como a de Soibada, porque o inimigo o impediu.
Fala do seu julgamento pelo Comité Central; Situação na prisão, fome. Como foi levado pelo Sahe.
O carácter de Sahe.
Evacuação, emboscada, os indonésios capturaram-no, perto de Lakluta 
Levado para Díli, ali recebeu as visitas, entre outros, de D. Martinho da Costa Lopes e Lopes da Cruz.
Esteve em Bali quatro anos, como tratador de cavalos (do Jeneral Kalbuadi, chefe supremo das operações em Timor).
Foi professor dos militares em Timor; ensinando português. Adquiriu certa liberdade.
Encontro com Alarico Fernandes em 1996. Ele estava doente.
Participou nos encontros (intratimorenses) na Áustria (2º) e Londres (1º). 
Fala da sua relação com Francisco Lopes da Cruz.
Acompanhou a situação que se vivia em Timor-Leste através de notícias. 
Sustenta que a captura de Xanana foi um choque.
Após o Referendo regressa a Timor-Leste.
Explica porque não integrou o CNRT.;
[Tétum: Moris, escola, ba funsionario
Ho Jose Ramos Horta no Mari Alkatiri. Hahu ASDT, muda ba Fretilin.
Assiste independensia Mozambique ninian.
Oinsa influensia husi estudante nain 5 nebe mai husi Protual.Kolegasaun no deskolegasaun entre Fretilin ho UDT.
Golpe: deskonfia, maibe hakfodak wainhira akontese. Nia iha Ainaro; ba turiscai. Fo ordens ba tomada companhia iha Aileu, maibe la partisipa neba.
Dadur sira: ba visita, maibe la simu relatoriu kona ba oho sira.
Hfoin golpe, husu porutgal atu mai fali.
Forma governu no hakerek konstituisaun
Oinsa decisaun atu proclama independensia; indonesia ataka, Portugal la atende.
Invasaun: paniku. Kontrola kounidadaun iha Baliber, evadua ba Dare. Represalias ba povo iha Dili.
Oinsa organisa fali forsa. Organisa Base Apoio. Conseintalizasaun. Terus iha ai laran. Frustrasaun, hahu campanha rende.
Oinsa kaer nia, ninia eskorta, bamilia, etc husi Comite Central. 
Relasaun ho Nicolau Lobato no sira seluk iha ai laran; ho Alarico Fernandes.
La tuir reuniaun sira, ejemplu iha Soibada, tanba rona enemigu tama cruzamentyu.
Julgamentu husi Comite Central. Alarico tuku. Dadur oinsa, hamlaha. Oinsa Sahe lori nia.
Caraketer Sahe nian
Evakua, emboscada, Indonesia kaer nia, besik Lakluta.
Wainhira kaer, nia liu mehi ida.
Lori to’o Dili; jornalista barak hasai foto, simu visita husi Dom Martinho, Lopes da Cruz, etc..
Iha Bali tinan 4, hanesan kuda ata.
Visita husi Asambleia iha Dili,hanesan liurai Maubara Gaspar Nunes. Fo koragem ba nia.
Ba Jakarta, iha Kalbuadi nia uma, hanesan jardineiru ho orquidias. 
Sai profesor ba militar sira nebe ba Timor; hanorin Portuguese. Livre oituan.
Enkontru ho Alarico Fernandes iha 1996. nia moras.
Hola parte iha enkontrus iha Austria no Londres. 
Relasaun ho Francisco Lopes da Cruz.
Akompanya Timor Leste nia situasaun liu notisia deit. Choque wainhira kaer Xanana.
Ho votasaun: kalan toba fatin selu-seluk. Dere ba Habibie nia aliin hafoin votasaun. Ba pulau Batam, fila ba Jakarta, to’o Ana Gomes dere mai nia. Fila ba Timor Leste.
Tansa la tama CNRT.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.150
Audio
 
 
 
 
Pasta: 08023.111Título: Entrevista a Padre Tavares no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Nascido em 1945 em Balibó. A mãe natural de Soibada, e o pai era catequista.
De 1957 a 1964 estudou em Dare, depois foi a Macau com o Padre Rafael, Chico Lopes, (entre outros).
Em 1967 foi continuar os estudos em Portugal (Leiria), ordenou-se sacerdote em 1971. Regressando a Timor-Leste, foi para Dare (Colégio S. Francisco Xavier).
Em Soibada, soube do golpe, e do contra-golpe. O povo sentiu-se abandonado, ele montava um cavalo.
Viu a criação dos partidos, o Bispo aconselhou os sacerdotes a serem neutrais.
No contra-golpe: as pessoas de Turiscai avançam sobre Soibada, aconteciam violências em todos os lados.
Soube da invasão. O Comité Central da Fretilin realizou um encontro em Soibada. Falavam da posição da igreja caso a Fretilin fosse comunista.
Retirada do local quando os indonésios avançavam. 
Levava o vinho da missa, etc., e distribuía o vinho para poder conservar. Estava com o Padre Leoneto (açoriano).
Construíram uma capela para festa; a atitude de certos líderes para com as actividades da igreja (alguns líderes da Fretilin não viam com bons olhos os padres no mato realizarem suas actividades pastorais).
Em 1976 as forças indonésias avançaram de Laclubar. A população fugiu, alguns renderam-se. os indonésios queimaram casas.
Fez contactos com algumas vilas, para pedir vinho de missa. Por uma vez foi através do Xavier Amaral.
O salvo-conduto para poder viajar; ele ia celebrar missa em Same porque o Padre Mariano foi preso (pela Fretilin).
Encontrou-se com o Padre Mariano na prisão, e falaram. Soube que lhe batiam (chicoteadas). Prenderam-no porque acusaram de querer render-se.
alimentação: por um lado sem dificuldades, por outra muita dificuldadde. Preparação de medicamentos, etc.
Laline: encontro para a formação política: surgem acusações contra a igreja. Encontro Xavier Amaral que fazia trabalhos de prisoneiro.
Aniquilamento, bombardeamento. Padre Leoneto nunca se escondeu.
Certo dia estava a tomar banho e foram bombardeados. Escondeu-se na água, não aguentou, começou às gargalhadas; uma velha zangou-se com ele pensando que estava a gozar.
Soube da morte ddo Nicolau Lobato. Muita população rendeu.
Comentários sobre a posição do Nicolau Lobato. 
Como os ‘partisan’ (será forças não-asscociadas; palavra indonésia) capturaram muita gente com apoio de halicóptero indonésio. 
Estrattégia para que o Padre renda primeiro, depois prepara-se o terreno para a população.
Como foi sua rendição, em Natar-Bora, no campo de concentração. Encontrou-se com César Mau Laka, depois soube que foi morto.
Sofrimento, muita fome, muitas mortes. 
Foi a Baucau de helicóptero, depois foi a Díli, encontra-se com D. Martinho. Encontra-se com os pais.
D. Martinho enviou-o para a missão de Soibada. Ficando até 1984. os indonésios pediram-lhe para uma carta pedindo a rendição das pessoas.
Em 1984 foi para Suai. 
Os Padre que trabalhvam afincadamente para a resistência. Esteve presente na visita do Papa.
Tradução dos textos litúrgicos para tétum; os indonésios manifestaram o seu desagrado.
O papel da Madre Margarida com a juventude.
Votações de 1999 em Maliana, situação conflituosa, fugiu para Kupang, mudou de nome. Foi até Flores, e regressou.;
[Tétum: Moris iha 1945 iha Balibo. Mae husi Soibada, pai katekista.
1957-1964 estuda iha Dare, depois ba Macau ho Padre Rafael, Chico Lopes.
1967 estuda iha Portugal, sai padre 1971. Fila mai Timor Leste, ba Dare.
Iha Soibada, rona kona ba Golpe, Kontra-Golpe. Povo abandonadu, nia sai kuda.
Oinsa haree partidus hahu, Bispo hatete tenki neutral.
Kontra-golpe: oinsa ema turiscai avansa ba Soibada, violensia nebe akontese.
Rona Invasaun. Comite Central Fretilin halao enkontru ida iha Soibada. Debate kona ba Igreja nia posisaun karik Fretilin komunista.
Oinsa retirada husi neba waihira Indonesia sir avansa. 
Lori tua missa, etc.; oinsa fahe atu bele rai. Hamutuk ho Padre Lenoeto.
Halo kapela, festa; aktitiud lideransa sira ba aktividades Igreja nian.
1976 Forsa Indeonsia sira avansa husi Laclubar. Populasaun halai, balu rende. Indonesia sira sunu ema.
Contaktu ho vila nebe iha, exemplu atu bele hetan tua ba missa. Dala ida husi Xavier Amaral.
Oinsa surat dalan atu bele lao; nia ba atu halo Missa iha Same tanba Padre Mariano dadur tiha ona.
Hasoru ho Padre Mariano iha dadur, no kolia. Rona baku nia. Dadur tanba akusasaun hakarak rende.
Hahan: parete la susar, parte susar. Sistema ai-moruk, etc.
Laline: enkontru formasaun politiku iha neba: parte nebe akusa fali ba Igreja. Hetan Xavier Amaral nebe halo servisu dadur nian.
 Anikilamentu, bombardeamentu. Padre Leoneto nunca subar.
Loron ida hariis wainhira bombadeamentu. Subar iha be, la aguenta, hahu hamnasa; ferik ida hirus nia tanba hanoin goza.
Rona Nicolau Lobatu mate. Populasaun barak mak rende.
Komentariu knoa ba Nicolau Lobatu ninia posisaun. 
Oinsa partisan kaer ema barak ho helikopteru Indoensia nian. 
Estrategia oinsa Padre bele rende primeiru, depois populasaun: prepara terreno.
Oinsa nia rende, ba natarbora, iha campo de konsentrasaun. Hetan Cesar Mau Laka, rona oho.
Terus, hahan la iha, mate barak. 
Oinsa ba Baucau ho helikopteru, ba fali Dili, hasoru ho Dom martinho. Hetan aman inan fali.
Dom Martinho haruka fali ba Soibada. Hela to’o 1984. Bapak husu nia hakerek karta atu husu ema rende.
1984 ba Suai. 
Padre sira nebe servisu makaas ba resistensia. Assiste visita Ampapa.
Raduksaun liturgico ba Tetum, Indonesia sira la gosta.
Papel Madre Margarida nian ho juventude.
Votasaun 1999 iha Maliana, perigu nebe hetan, oinsa halai ba Kupang, troka naran. Ba to’o Flores, mai fali.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio  Página(s): 1
08023.111
Audio