Pasta: 04959.057.004Assunto: Artigo sobre o livro de Manuel Mendes "Assombros".Data: Sábado, 11 de Agosto de 1962Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 1
04959.057.004
IMPRENSA
Pasta: 04959.043.032Assunto: Conjunto de selos da Candidatura do General Humberto Delgado à Presidência da República.Data: 1958Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Documentos Página(s): 2
04959.043.032
Documentos
Pasta: 04959.050.000Título: Sobre Manuel Mendes. Recortes váriosAssunto: Envelope da Editorial Enciclopédia utilizado para guardar críticas literárias e notícias sobre as obras de Manuel Mendes.Data: s.d.Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Documentos Página(s): 2
04959.050.000
Documentos
Pasta: 04959.033.001Assunto: Caderno com manuscrito de Manuel Mendes sobre escultura.Data: s.d.Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Documentos Página(s): 37
04959.033.001
Documentos
Pasta: 04959.050.025Título: O Comércio do PortoAssunto: "Manuel Mendes - Pedro, romance de um vagabundo, Lisboa, 1954", coluna "A Crítica do Livro.Autor do artigo: Óscar LopesData: Terça, 23 de Novembro de 1954Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 1
04959.050.025
IMPRENSA
Pasta: 04959.051.043Título: Diário de Notícias de New BedfordAssunto: Coluna Daqui Lisboa... A Ditadura, assinada por C.Data: Sexta, 15 de Setembro de 1950Directores: João R. RochaFundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 1
04959.051.043
IMPRENSA
Pasta: 04959.050.016Título: Diário de NotíciasAssunto: Artigo sobre o livro "Aquilino Ribeiro", coordenado por Manuel Mendes, colecção A Obra e o Homem, editado no suplemento "Artes e Letras" do Diário de Notícias.Autor do artigo: João Gaspar SimõesData: Quinta, 8 de Setembro de 1960Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 2
04959.050.016
IMPRENSA
Pasta: 04959.062.001Título: Aquilino. Palestra de LeiriaAssunto: Palestra sobre Aquilino Ribeiro, proferida por Manuel Mendes em Leiria.Data: Maio de 1963Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Documentos Página(s): 21
04959.062.001
Documentos
Pasta: 04959.043.024Título: Aos PortuguesesAssunto: Manifesto de apoio à candidatura de Humberto Delgado, assinado por Carlos Cal Brandão, António Macedo, Olívio França, António Ramos de Almeida, Júlio Semedo, Eduardo Santos Silva, Fernando Taveira da Costa, Almôr Viegas, António Sousa Pereira, Fernando Santos Silva, Júlio Mendes, Manuel Ramos e Augusto Constante Pereira.Data: Maio de 1958Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Documentos Página(s): 1
04959.043.024
Documentos
Pasta: 04959.051.063Título: Diário de Notícias de New BedfordAssunto: Coluna Daqui Lisboa... A Amnistia, assinada por C.Data: Terça, 16 de Maio de 1950Directores: João R. RochaFundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 1
04959.051.063
IMPRENSA
Pasta: 04959.051.059Título: Diário de Notícias de New BedfordAssunto: Coluna Em poucas palavras, assinada por Reporter Zero.Data: Sábado, 24 de Junho de 1950Directores: João R. RochaFundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 1
04959.051.059
IMPRENSA
Pasta: 04959.052.019Título: IbéricaAssunto: Boletim Ibérica - "For a Free Spain", Nova Iorque. Inclui entrevista com um advogado de Lisboa no exílio sobre a justiça em Portugal, a PIDE e os julgamentos políticos.Número: 5Data: Terça, 15 de Maio de 1962Directores: Victoria KentFundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 11
04959.052.019
IMPRENSA
Pasta: 04959.052.024Assunto: Artigo sobre o livro de Bernardino Machado "As crianças - notas dum pai", publicado no caderno Literatura & Arte.Autor do artigo: Matilde Rosa AraújoData: 1968Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 2
04959.052.024
IMPRENSA
Pasta: 07213.003.004Assunto: Campanha de Humberto Delgado às Eleições Presidenciais de 1958.Data: 1958Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
07213.003.004
Fotografias
Pasta: 07213.003.003Assunto: Agentes da polícia interpelando alguns populares [possivelmente durante uma acção da candidatura de Humberto Delgado].Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
07213.003.003
Fotografias
Pasta: 07215.000Assunto: Dossier verde onde originalmente se encontrava acondicionada uma parte da colecção de autógrafos de Manuel Mendes.Fundo: Manuel Mendes/MNAC-Museu do ChiadoTipo Documental: Fotografias Página(s): 2
07215.000
Fotografias
Pasta: 08023.013Título: Entrevista a Gil Araujo e Bernardina Araujo no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Gil Araujo:
Nascido em Soro, procurou trabalhar para as Falintil, transportando cunhetes de balas, etc.
Em 1990 foi à festa de Xanana Gusmão.
Depois da festa o inimigo descobriu o abrigo de Xanana. Ele ficou encarregado de arranjar novo abrigo.
Como Xanana ficava numa cova dentro da casa. Como era assegurada a segurança. As suas acções, as suas atrefas, conversando com as crianças, etc.
Xanana é levado para outro abrigo, depois de, mais ou menos, quatro meses.
Quando Xanana foi capturado, foi um grande choque.
Tempos depois, ele foi capturado, como foi torturado e castigado, como conseguiu sair da prisão.
Bernardina Araujo:
Esconde Xanana juntamente com o marido. Abre kioque à frente da casa.
Muita gente vai encontrar-se ali com Xanana.
Estabelecem um código para as crianças chamarem cão ‘Merdeka’ (liberdade) se aproximar algum inimigo.
Aquando da captura de Xanana, apodera-se a sensação de tudo estar perdido.;
[Tétum: Gil Araujo:
Moris iha Soro, buka Falintil atu servisu ho sira. Lori kartus, etc.
1990 ba festa Xanana Gusmao nian.
Depois festa ema hatene Xanana ninia abrigo. Lori fali entrega ba nia atu subar fali.
Oinsa Xanana hela iha rai kuak iha uma. Oinsa prepara, seguransa. Ninia hahalok, servisu, kolia ba labarik sira, etc.
Depois entrega fali Xanana ba ema seluk, hafoin fulan haat mais ou menos.
Wainhira kaer Xanana, choque oinsa.
Tempu seluk, kaer nia, oinsa tortura no kastigu, oinsa konsege sai fali.
Bernardina Araujo:
Subar Xanana hamutuk ho lain. Loke kios iha uma nia oin.
Ema barak nebe mai hasoru ho Xanana iha neba.
Oinsa kodigu labarik bolu asu ‘Merdeka’ karik enemigu mai.
Wainhira kaer Xanana, sente atu lakon ona.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.013
Audio
Pasta: 08023.050Título: Entrevista a Apolinário Barros no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: No golpe viu os da UDT prenderem e matarem dois adeptos da Fretilin.
Infiltração indonésia em 1975.
Invasão: bombardeamento de Bobonaro, Maliana. Estava na 2ª linha (tropa); como foi a resistência, o recuo. Viu soldados indonésios queimarem 4 pessoas.
Resistindo com o comandante Ular, entre outros, em alguns lugares. Recebendo instruções sobre a guerrilha, etc.
Um avião bombardeando Bobonaro, de novo recuam. Rendição.
Em 1987 filia-se na rede clandestina em Liurai Tasi.
Resiste por causa das atitudes dos indonésios, atitudes contra a igreja, etc.
Organizando a juventude, na visita do Papa.
Foi capturado em 1989 quando queimaram o mercado de Maliana.
07-01-91: encontra-se com o cmandante Lere em Los Palos, passando pela caixa de Fatu-Hada. Contacto com Deker.
O Luak ficou ferido, castigado e torturado.
Em 1999: dando orientações sobre as votações. Depois das votações, foi detido, mas conseguiu fugir.;
[Tétum: Tempu Golpe haree UDT sira kaer no oho Fretilin nain 2.
Infiltrasaun nebe Indonesia halo iha 1975.
Invasaun: bombardeamentu ba Bobonaro, Maliana. Nia iha Segunda linha; oinsa resiste, rekoa. Haree Indonesia sunu ema nain 4.
Resiste iha abrigu ho Comandante Ular, seluk tan, iha fatin balu. Instruksaun guerilha nebe iha, etc.
Viaun normal nebe rega iha Bobonaro, rekoa fali. Rende.
1987 tama klandestinidadelu Liurai Tasi.
Resiste tanba Bapak nia hahalok, kontra iha Igreja, etc.
Organisa juventude oinsa, exemplu ba visita Ampapa nian.
Kaer nia iha 1989 wainhira sunu merkadu iha Maliana.
07 / 01 / 91: hasoru ho Cmandante Lere iha Los Palos, liu caixa Fatuhada. Kontaktu ho Deker.
Luak kanek, kastigu no tortura nebe sira hetan.
1999: fo orientasaun ba votasaun. Hafoin votasaun, kaer nia, maibe nia konsege halai sai.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.050
Audio
Pasta: 08023.152Título: Entrevista a Silvino Soares no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Nascido em 1941, estudou, era mecânico.
Era enfermeiro no exército português. Não por vontade, foi obrigado.
Depois trabalhou na igreja de Balide, aliciava pessoas de Viqueque para se filiarem na Apodeti.
Na invasão fugiu para o mato, exercendo a tarefa de enfermeiro. Desceu à vila em 1979.
Fez-se Fretilin. Em 1981 estabelece ligação.
Em 1983: participou no levantamento com Ular eTera Mau Bulak. Mandaram-no jogar a bola, esperava ir jogar em Viqueque. Regressou a Krarás.
Como as pessoas entraram, dando tiros.
O chefe do sub-distrito (antigo chefe do posto) enviou carta à população para descer à vila, respondeu através do condutor que transportava coisas, o chefe não respondeu. Começou a desconfiar.
Em 07-09 os indonésios e os Hansip entraram. Ele e os outros fugiram, quatro ficaram e foram mortos.
O comandante dos Hansip, Lafaek, chamou as pessoas paradescerem à vila, ele não desceu. Ular também ficou; a sua mulher e o pai desceram; foram levados para serem mortos.
Separando-se de Ular, depois encontrou-se com Taur Matan Ruak e mais outros.
Acompanhou Kilik antes da morte deste. Kilik ficou doente. Entrada do inimigo, atirou sobre eles, eles separaram-se. Kilik perdeu-se, não encontraram o seu corpo.
Foi capturado sozinho em Julho, estava à procura de aliemtnso, ficou ferido no tiroteio.
Em 1988 esteve a encinar numa escola. Trabalhou para a missão (católica); consegue contactos com Ular e o Bispo.
Em 2000 regressa a Krarás; grande emçao quando lá chegou.
Pede que sejam reconhecidos.;
[Tétum: Moris 1941, ba escola, servisu mekaniku.
Tama tropa Portugues hanesan enfermeiro. La gosta, sira obriga.
Hafoin ne’e servisu iha Igreja Balide, tuir ema Viqueque atu tama ba Apodeti.
Invasaun halai ba ai-laran, enfermeiro nafatin. Tun 1979.
Fila ba Fretilin. 1981 hahu ligasaun.
1983: levantamentu ho Ular no Terra Mau Bulak. Haruka atu joga bola, hein joga iha Viqueque. Vila ba kararas.
Oinsa ema tama, tiru.
Camat haruka surat ba populasaun atu tun, nia hatan husu kareta ba sasan, camat la hatan. Deskonfia tiha.
07 / 09 Bapak, Hansip sira tama ona. Nia ho sira seluk halai sai, nain haat hela, oho sira.
Comandante Hansip Lafaek bolu tun fali, nia la tun. Ular mos hela; ninia feen, aman tun; ema lori atu oho.
Fahe malu ho Ular, depois hetan Taur Matan ruak no sira seluk tan.
Lao ho Kilik antes nia mate. Kilik moras. Oinsa enemigu tama, tiru sira, fahe malu. Kilik lakon, la hetan ninia isin.
Kaer nia mesak iha Julho, nia buka hahan, tiru kanek.
1988 hanorin iha escola. Servisu iha misaun; konsege kontaktu Ular ho Amispu.
2000 fila ba Kraras; emosaun wainhira to’o neba.
Husu rekonhesimentu.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.152
Audio
Pasta: 08023.030Título: Entrevista a Imaculada Pereira Moniz no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Nascida em Bobonaro em 1974. Já crescida foi a Oecussi, onde entrou na escola.
Vendo a rede clandestina em Oecussi em 1984, aprendeu a implementar com Pedro da Costa Lelan. Fez parte do Conselho de Solidariedade dos Estudantes.
Como a política da Universidade entra no ‘Haburas’ (Desenvolvimento).
Tornou-se funcionária.
Com a Unamet implementou a campanha das votações em Oecussi.
Como foi a situação das votações; depois fugiu para as montanhas.
As milícias de Liquiçá “Besi Merah Putih” (ferro vermelho branco) foram a Oecussi em 12 autocarros. Viu elas receberem farda militar.
A 4 de Septembro de 1999 o pai desce do abrigo, foram buscar alimentos; as milícias queimaram a casa com o pai lá dentro.
Chegada de InterFET, o irmão desce para a vila, confirma-se que o pai morrera.;
[Tétum: Moris Bobonaro 1974. Boot ona ba Oecussi, escola neba.
Haree klandestinidade iha Oecussi iha 1984, aprende halao ho Pedro da Costa Lelan. Hola prte iha Dewan Solidaritas Mahasiswa.
Oinsa politika Universidade nian, tama ‘Haburas’.
Sai funsionario.
Unamet mai, hala’o campanha votasaun iha Oecussi.
Oinsa situasaun votasaun; depois halai ba foho.
Milisia Liquica nian Besi Merah Putih ba Oecussi ho Bus 12. Haree sira simu farda militar.
4 Septembru 1999 aman tun husi subar fatin iha foho, foti hahan; milisia sunu uma hamutuk ho aman.
InterFET tama, maun tun ba vila, konfirma aman mate.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.030
Audio