Pasta: 05733.031.043Assunto: Manifestante numa cela simbolizando os prisioneiros políticos timorenses nas prisões indonésias em Timor-Leste e na Indonésia durante uma manifestação em frente da Embaixada da Indonésia em Londres.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.031.043
Fotografias
Pasta: 08023.012Título: Entrevista a Mafalda no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IIAssunto: Só as letras por falta de dinheiro; só o irmão é que prosseguiu. Ela ensinava ABC, estudou em Bobonaro.
Tinha vontade de estudar. Foi a Díli, ficando em casa do Sérgio Lobo, que lhe ensinar a ser enfermeira. As Irmãs ajudaram-na na escola, mentindo que tinha 3ª classe. Foi a Dare até a guerra começar.
Não compreende porque fazem guerra, mas filia-se na UDT. No golpe cozinhava para os golpistas. Depois adere a Fretilin, mas os outros desconfiam dela.
Na invasão escondeu-se numa cova, e cozinhava. Depois de um mês foram atacados pelos indonésios; ela estava doente, não conseguia fugir.
Trabalhou para os indonésios, ensinando na escola de Hatubulico até 1872 (será 1982). foi presa, castigada, viu tudo.
Foi inquerida no Koramil (polícia), sujeita a choques eléctricos, sem comer. No carro até Comarca de Díli; lombrigas na casa de banho.
Foi levada para Ataúro durante uma semana e meia, sem conhecer outros colegas. Ajudada pela Igreja.
Organiza as crianças quando os estrangeiros foram de visita, barrando o caminho para poder falar-lhes.
Regressa depois de dois anos e meio, até Bonuk, não há comida, uns morrem.
Consegue alguma ajuda para o mato. Mário Carrascalão foi visitá-los mas tinham medo de lhe falar. Ele insistiu, e conseguiu ouvir algumas exigências.
Foi a Ma uo, entre tropa de Sumatra que são tolerantes, e tropa de Kalimantan que são irraciveis, que punham granadas entre as ervas. Eles não se davam bem.
Em 1985 regressa a Dare, entra na rede clandestina. Com Tiger Kablaki.
Depois no dia 12 de Novembru foi assaltada a casa dela em Dare, foi presa.
Em 1999: foi presa em Junho, levada para Díli. Como foi a votaçao, depois foi solta, viu queimarem Díli.
Uns colegas saem de barco, estava aterrorizada. Foi de barco até Kupang. Foi de avião a Bali, ficando no interior de uma igreja, regressa a Baucau. As pessoas insultavam os pró-autonomia.;
[Tétum: Kiik escola la iha osan, maun ba deit. Nia hanorin ABC, estuda iha Bobonaro.
Hakarak estuda. Ba Dili hela iha Sergio Lobo nia uma, nebe hanorin nia atu sai enfermeira. Madre sira ajuda ba escola, bosok katak remata 3a klasse. Ba Dare to’o funu.
La komprende funu maibe tama UDT. Tein ba Golpe. Depois timu fali Fretilin maibe ema deskonfia.
Invasaun subar iha rai kuak, tein. Hafoin fulan ida Indonesia ataka; nia moras, labele halai.
Servisu ho Bapak, hanorin fali iha Hatubulico to’o 1872. Kaer nia, castigu, haree saida.
Inkeritu iha Koramil, choque listrik, la han. Iha kareta to’o Comarca Dili; ular nebe sai isin iha sintina laran.
Lori ba Atauro semana ida ho balun, la hatene kolega seluk tan. Misaun Igreja fo ajuda.
Organiza labarik wainhira aviaun malae mai, sira taka dalan atu bele kolia.
Mai fali hafion tinan rua ho balu, to’o Bonuk, la iha hahan, balu mate.
Konsege ajuda ai-laran balu. Mario Carrascalao ba, ema tauk kolia. Nia insiste, konsege exige buat ruma.
Ba Ma uo, entre tentara Sumatra nebe diak, no Tentara Kalimantan nebe susar, tau grenada iha duut laran. Sira haree malu ladiak.
1985 fila ba Dare, tama fali klandestinidade. Ho Tiger Kablaki.
Hafoin 12 novembru assalta fali ninia uma iha Dare, kaer nia.
1999: kaer nia iha Junho, lori to’o Dili. Votasaun oinsa, despois sai, haree Dili sunu.
Kolega sai ro, nia teror. Ba ho ro to’o Kupang. Konsege aviaun to’o Bali, hela iha Igreja nia laran, fila liu Baucau. Ema tolok ‘otonomi’.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.012
Audio
Pasta: 08023.011Título: Entrevista a Mafalda no programa radiofónico Tuba Rai Metin - Parte IAssunto: Só as letras por falta de dinheiro; só o irmão é que prosseguiu. Ela ensinava ABC, estudou em Bobonaro.
Tinha vontade de estudar. Foi a Díli, ficando em casa do Sérgio Lobo, que lhe ensinar a ser enfermeira. As Irmãs ajudaram-na na escola, mentindo que tinha 3ª classe. Foi a Dare até a guerra começar.
Não compreende porque fazem guerra, mas filia-se na UDT. No golpe cozinhava para os golpistas. Depois adere a Fretilin, mas os outros desconfiam dela.
Na invasão escondeu-se numa cova, e cozinhava. Depois de um mês foram atacados pelos indonésios; ela estava doente, não conseguia fugir.
Trabalhou para os indonésios, ensinando na escola de Hatubulico até 1872 (será 1982). foi presa, castigada, viu tudo.
Foi inquerida no Koramil (polícia), sujeita a choques eléctricos, sem comer. No carro até Comarca de Díli; lombrigas na casa de banho.
Foi levada para Ataúro durante uma semana e meia, sem conhecer outros colegas. Ajudada pela Igreja.
Organiza as crianças quando os estrangeiros foram de visita, barrando o caminho para poder falar-lhes.
Regressa depois de dois anos e meio, até Bonuk, não há comida, uns morrem.
Consegue alguma ajuda para o mato. Mário Carrascalão foi visitá-los mas tinham medo de lhe falar. Ele insistiu, e conseguiu ouvir algumas exigências.
Foi a Ma uo, entre tropa de Sumatra que são tolerantes, e tropa de Kalimantan que são irraciveis, que punham granadas entre as ervas. Eles não se davam bem.
Em 1985 regressa a Dare, entra na rede clandestina. Com Tiger Kablaki.
Depois no dia 12 de Novembru foi assaltada a casa dela em Dare, foi presa.
Em 1999: foi presa em Junho, levada para Díli. Como foi a votaçao, depois foi solta, viu queimarem Díli.
Uns colegas saem de barco, estava aterrorizada. Foi de barco até Kupang. Foi de avião a Bali, ficando no interior de uma igreja, regressa a Baucau. As pessoas insultavam os pró-autonomia.;
[Tétum: Kiik escola la iha osan, maun ba deit. Nia hanorin ABC, estuda iha Bobonaro.
Hakarak estuda. Ba Dili hela iha Sergio Lobo nia uma, nebe hanorin nia atu sai enfermeira. Madre sira ajuda ba escola, bosok katak remata 3a klasse. Ba Dare to’o funu.
La komprende funu maibe tama UDT. Tein ba Golpe. Depois timu fali Fretilin maibe ema deskonfia.
Invasaun subar iha rai kuak, tein. Hafoin fulan ida Indonesia ataka; nia moras, labele halai.
Servisu ho Bapak, hanorin fali iha Hatubulico to’o 1872. Kaer nia, castigu, haree saida.
Inkeritu iha Koramil, choque listrik, la han. Iha kareta to’o Comarca Dili; ular nebe sai isin iha sintina laran.
Lori ba Atauro semana ida ho balun, la hatene kolega seluk tan. Misaun Igreja fo ajuda.
Organiza labarik wainhira aviaun malae mai, sira taka dalan atu bele kolia.
Mai fali hafion tinan rua ho balu, to’o Bonuk, la iha hahan, balu mate.
Konsege ajuda ai-laran balu. Mario Carrascalao ba, ema tauk kolia. Nia insiste, konsege exige buat ruma.
Ba Ma uo, entre tentara Sumatra nebe diak, no Tentara Kalimantan nebe susar, tau grenada iha duut laran. Sira haree malu ladiak.
1985 fila ba Dare, tama fali klandestinidade. Ho Tiger Kablaki.
Hafoin 12 novembru assalta fali ninia uma iha Dare, kaer nia.
1999: kaer nia iha Junho, lori to’o Dili. Votasaun oinsa, despois sai, haree Dili sunu.
Kolega sai ro, nia teror. Ba ho ro to’o Kupang. Konsege aviaun to’o Bali, hela iha Igreja nia laran, fila liu Baucau. Ema tolok ‘otonomi’.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.011
Audio
Pasta: 07107.069Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TulodaTipo Documental: Correspondencia Página(s): 6
07107.069
Correspondencia
Pasta: 06502.013Título: Conferência de Resolução de Conflitos Regionais e Indonésios. Delegação indonésia.Assunto: Declaração da delegação indonésia na Conferência para a resolução de conflitos regionais e indonésios.Data: c. Agosto de 1995Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos Página(s): 1
06502.013
Documentos
Pasta: 06506.046Título: Conferência de Resolução de Conflitos Regionais e Indonésios. Delegação indonésia.Assunto: Declaração da delegação indonésia sobre a atitute política, na Conferência de Resolução de Conflitos e Indonésios.Data: Agosto de 1995Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos Página(s): 1
06506.046
Documentos
Pasta: 06520.027Título: Consulado indonésio em S. Francisco. Dia nacional da Indonésia.Assunto: Artigo de Sunil Sharma sobre os festejos do dia da independência da Indonésia no Consulado indonésio em São Francisco.Data: Sexta, 26 de Agosto de 1994Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos Página(s): 1
06520.027
Documentos
Pasta: 06509.032Título: Documento em bahasa indonésiaAssunto: Vários comunicados de imprensa da INFIGHT (frente indonésia para a defesa dos direitos humanos) em bahasa indonésia.Data: Setembro de 1993Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos Página(s): 4
06509.032
Documentos
Pasta: 05733.019.054Título: Crianças timorenses e indonésias na Mesquita construída pelos indonésios em LospalosAssunto: Crianças timorenses e indonésias na Mesquita construída pelos indonésios em Lospalos.Inscrições: Manusc. no verso: "Children in front of the Lospalos Morque".Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.019.054
Fotografias
Pasta: 05733.036.019Título: Crianças indonésias e timorenses no recinto da mesquita indonésia em Lospalos, Timor-LesteAssunto: Crianças indonésias e timorense no recinto da mesquita indonésia em Lospalos, Timor-Leste.Inscrições: Manusc. no verso: "Mosque".Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.036.019
Fotografias
Pasta: 05733.036.020Título: Crianças indonésias e timorenses no recinto da mesquita indonésia em Lospalos, Timor-LesteAssunto: Crianças indonésias e timorenses no recinto da mesquita indonésia em Lospalos, Timor-Leste.Inscrições: Manusc. no verso: "Transmigrasi" a mosque in Los Palos".Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.036.020
Fotografias
Pasta: 08023.089Título: Entrevista a Julio dos Santos e António do Carmo no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Julio dos Santos:
Chefe da Aldeia de Mehara, iniciou a rede clandestina em 1977. Utilizando crianças.
Resonsável pela segurança Xanana quando lá esteve.
Xanana Gusmão fez contactos com o Adjunto Orlando, indo antes para a casa do liurai Miguel.
Como D. Martinho encontrou-se ali com Xanana.
Os indonésios queriam ir à casa do liurai Miguel, mas ele disse-lhes que era uma questão familiar.
Xanana Gusmão deu caixa, etc. a D. Martinho: falando sobre o que sabe nesse encontro.
Recebe informações sobre o levantamento de 1983. os homens fugiram de novo, só as mulheres é que foram detidas.
Fugiu para o mato durante um ano, depois foi capturado, investiga aat liu, oinsa baku, Hansip sira, etc.
Entrou de novo a Ti Alfa (não sei o que é Ti Alfa) em 1984, como Comandante; desconfiaram dele, e expulsaram-no.
Coisas que enviou para o mato.
Em 1999: fuga outra vez para o mato.
António do Carmo:
Nascido em Com, em 1959. Estudou em Lahane. Fez parte da UNETIM.
Fundou a OPJT em 1974.
Na invasão fudiu para o mato. Viu elementos da UDT e Apodeti serem detidos..
Regressa a vila em 1976 por ser detido. Os indonésios a princípio mostravam-se generosos distribuindo roupas, etc., depois mostraram atitudes incorrectas. Fazendo ligação.
No tempo do levantament em 1983, todos os homens fugiram, as mulheres foram detidas pelos indonésios, castigadas, etc. Viu porque estava presente. Torturadas com mordidelas de cobras, outras foram mortas.
Em 1985 foi detido o velho Mateus, cortaram-lhe as mãos e os pés, puseram num saco (de linhagem), e queimaram o Gaspar, e mais quatro pessoas.;
[Tétum: Julio dos Santos:
Chefe Aldeia Mehara, hahu clandestinidade 1977. Usa labarik sira.
Resonsavel seguransa wainhira Xanana Gusmao iha neba.
Xanana Gusmao kontaktu liu Adjunto Orlando, antes ba Liurai Miguelnia uma.
Oinsa Dom Martinho hasoru ho Xanana iha neba.
Bapak hakarak ba Liurai Miguel nia uma, maibe dehan ne’e ‘problema uma laran.
Xanana Gusmao fo caixa etc. Ba Dom Martinho: kolia ninia konhesimentu ba enkontru ne’e.
Simu informasaun ba levantamentu iha 1983. Mane sira halai fali, kaer feto sira.
Halai ai-laran tinan ida, depois kaer fali nia, investiga aat liu, oinsa baku, Hansip sira, etc.
Tama fali Ti Alfa 1984, hanesan Comandante; ema deskonfia nia, hasai fali.
Sasan nebe haruka ba ai-laran.
1999: halai fali ba ai-laran.
António do Carmo:
Moris iha Com, 1959. Escola Lahane. Tama UNATIM.
Harii OPJT iha 1974.
Invasau halai ai-laran. Haree ema kaer ema UDT o Apodeti…
Fila vila 1976 tanba kaer. Primeiru Indonesia diak, fahe roupa etc., depois ahahlok aat. Halo ligasaun.
Tempu levantamentu 1983, mane hotu halai, feto kaer husi Indoensia, kastigu, etc. Haree, tanba nia mesak neba. Tortura halo ho samea, oho balu.
1985 kaer katuas Mateus, tesi liman ain, tama karol nia laran, no sunu Gaspar, ema nain haat.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.089
Audio
Pasta: 06503.018Assunto: Documento em bahasa indonésiaRemetente: Assinatura ilegívelDestinatário: Não identificadoData: s.d.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Correspondencia Página(s): 10
06503.018
Correspondencia
Pasta: 05733.031.058Assunto: Manifestação em frente da Embaixada da Indonésia contra as prisões arbitrárias pelos militares indonésios em Timor-Leste.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.031.058
Fotografias
Pasta: 05733.031.059Assunto: Manifestação em frente da Embaixada da Indonésia contra as prisões arbitrárias pelos militares indonésios em Timor-Leste.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.031.059
Fotografias
Pasta: 09526.002.157Assunto: Carro de assalto indonésio estacionado à frente do quartel militar indonésio em Betisi/Viqueque.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - AMRTTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
09526.002.157
Fotografias
Pasta: 09526.002.159Assunto: Carro de assalto indonésio estacionado à frente do quartel militar indonésio em Betisi/Viqueque.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - AMRTTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
09526.002.159
Fotografias
Pasta: 05733.023.012Assunto: Militar indonésio nas ruas de Jacarta durante as eleições presidências na Indonésia.Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Fotografias Página(s): 1
05733.023.012
Fotografias
Pasta: 06492.004Título: Resolução 1264, Conselho de Segurança das Nações Unidas. Acordos de 5 de Maio, referendo, forças de manutenção da paz, ajuda humanitária, segurança, refugiados, UNAMET, administração transitória do território timorense, referendo.Assunto: Resolução 1264 (1999) da ONU, adoptada na reunião nº 4045 do Conselho de Segurança, relativa a Timor-Leste. Com base nos Acordos de 5 de Maio de 1999 entre Portugal e Indonésia, no relatório da Missão do Conselho de Segurança da ONU para Jakarta e Dili e no compromisso para a realização do referendo, além da deterioração da situação humanitária em Timor-Leste, o CSNU toma atitudes para a coordinação da ajuda humanitária, autoriza a presença de forças de manutenção da paz, pressiona o governo da Inodnésia para a colaboração e a resposabilização pela segurança da população e dos funcionários da UNAMET, e pelo retorno dos refugiados às suas casas. Transferência da autoridade do território Timorense para as Nações Unidas, cooperação das forças multinacionais com a ONU. Formação de uma administração transitória. Ajuda financeira. Implementação de condições para a realização do referendo.Data: Quarta, 15 de Setembro de 1999Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: Documentos Página(s): 2
06492.004
Documentos
Pasta: 06442.030Título: Asiaweek, Indonesian Today, Suara Karya, The Weekend Australian, Herald Tribune, The West Australian, El Pais, The Australian, The Wall Street Journal, Kompas, The Times, The Daily Telegraph, The Observer, Jornal de Notícias, Sinar Harapan, Selasa, The Washington Post, Deutsches Allgemeines, The Guardian, De Waarheid, Der Spiegel, The Northern Territory News, Aviation, Die TageszeitungAssunto: Feillard; guerrilha; Carrascalao; detenções; Suharto; Baucau; FRETILIN; resistência armada; Mariano Gomez; Mauk Moruk; Atauro; Igreja; café; agricultura; casa tradicional; Ramos-Horta; Viqueque; Nações Unidas; solidariedade; manifestações; eleições; Amnistia Internacional; Martinho da Costa Lopes; Pérez de Cuéllar; Reagan; economia; Atauro; Tatcher; Nigel Hawks; TAPOL; CIIR; bispo D. Ximenos Belo; FMI; genocídio; assassinatos; campos de concentração; Mochtar; carta dos Direitos Humanos; Jaime Gama; EEUU; núncio papal Pueblo Puente; Vaticano; rebeldes; rádioData: Março de 1985 - Outubro de 1985Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 78
06442.030
IMPRENSA