Pasta: 06460.010Título: The Canberra Times, The Sydney Morning Herald, The Age, The West Australian, The Daily News, De Waarheid, Rádio Hilversum, Tribune, Le Monde, Jornal de Notícias, Telegraph, Rádio Difusão Portuguesa, The Australian, Parade Magazine, The Washington Post, TrouwAssunto: FRETILIN; resistência armada; Hawke; Jill Jolliffe; Depo-Provera; regras da ALP; CVI; Igreja; solidariedade; Partido Trabalhista; Hayden; Nações Unidas; Jose Gusmao; Mario Carrascalao; genocídio; fome; Papua Nova Guiné; Broderick; Suharto; mulheres; paz; vistos; rebeldes; Mochtar; negociação de cessar-fogo; John Hamilton; Jose Gusmao; Roque Rodrigues; Purwanto; massacre; assassinatos; genocídio; ASEAN; tortura; AI; Lord Avebury; APODETI; Arnaldo dos Reis; relatórios; Reagan; manual indonésio; GPK; jornalistas; Xanana Gusmão; BHP; TimorGap; ASIO; Grã-Bretanha; criança; CIA; pobreza; urânio; Tom Uren; NSW; Nick BolkusData: Maio de 1983 - Julho de 1983Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 81
06460.010
IMPRENSA
Pasta: 06460.012Título: The Sydney Morning Herald, The Australian, International Herald Tribune, Utusan Malaysia, Onze Wereld, The Age, Jornal de Notícias, The Canberra Times, Australian Information Service, Expresso, Boletim CARPAAssunto: Ramos Horta; Xavier do Amaral; resistência armada; UDT; NATO; propaganda indonésia; Sinclair; ALP; Portugal; ASEAN; solidariedade; McIntosh; Howe; Murdani; guerrilha; Mario Carrascalao; Nicolao Lobato; Hayden; D. Charles; Suharto; BHP; TimorGap; resolução das Nações Unidas pró-independência; genocídio; Igreja; Viqueque; ocupação militar; fome; tortura; mortes; assassinatos; Jill Jolliffe; crimes de guerra; Purwanto; Xanana Gusmão; economia; Lord Avebury; Preston; Morrison; entrevista a Hawke; manifestações; protestos; relatório de uma delegação do Parlamento Australiano; AI; carta de Sousa Gama; Murdani; canibalismo; Picken; Ken Fry; plano de paz da FRETILINData: Agosto de 1983 - Setembro de 1983Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 38
06460.012
IMPRENSA
Pasta: 06460.014Título: The West Australian, The Age, The Canberra Times, The Sydney Mornig Herald, De Waarheid, Far Eastern Economic Review, Tribune, Trouw, De Volkskrant, Canada Asia Currents, Blätter des iz3w.Assunto: Igreja; solidariedade; Austrália; AFCOA; J. Birch; Murdani; CVI; Nações Unidas; Portugal; Bill Morrison; Queiros de Barros; PNG; Purwanto; Mario Carrascalao; Meti; Rudito; FRETILIN, resistência armada; Mochtar; James Dunn; McIntosh; Missen; Nações Unidas; solidariedade; censura; encontro de Timor-Leste; Abílio Araújo; guerrilha; Peter Hastings; PNG; ALP; Jose Luis Guterres; Portugal; CVI; relatórios; Bill Hayden; ASEAN; Cambodja; Mahathir; Malásia; terror; Aministia Internacional; Carmel Budiardjo; ABRI; ofensiva militar de SET; 18.AGO.1983; Bispo D. Martinho da Costa Lopes; campos rebeldes; delegação Parlamentar Australiana; Jill Jolliffe; Pat Walsh; Atauro; PNG; cartoon; refugiados; Xanana Gusmão; RuditoData: Julho de 1983 - Outubro de 1983Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 38
06460.014
IMPRENSA
Pasta: 06463.030Título: Anarchist Review Freedom, The Herald, Signar Harapan, The Asian Wall Street Journal, The Age, The Canberra Times, The Times, Northern Territory News, National Catholic Reporter, Manadsbulletiner, The New York Times, The Washington PostAssunto: FRETILIN; Nações Unidas; Portugal; Austrália; EUA; KOPKAMTIB; TAPOL; Reino Unido; Mochtar; CVI; fome; resistência armada; média; solidariedade; Igreja; MASRI; Exército Nacional da Indonésia; auto-determinação; Mario Carrascalao; Atauro; ICRC; Manuel Tilman; G. Whitlam; Pym; UNDC; descolonização; CE; Irian Jaya; genocídio; Gonçalves; PNG; OPM; Peter Rodgers; J. Freeman; ACFOA; CCJP; A. P. Kalangie; F. Xavier Lopes da Cruz; CRS; agricultura; economia; crianças; imprensa; Rod Nordland; Golkar; diplomacia; UDT; militares; ACR; Vaticano; D. Durenberger; encontro entre Regan e SuhartoData: Março de 1982 - Outubro de 1982Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 51
06463.030
IMPRENSA
Pasta: 06463.023Título: The Asia Record, The Boston Globe, The New York Times, Far Eastern Economic Review, Agência Associated Press Australiana, The Age, The Guardian, Tempo, Canberra Times, Agência Reuter, The Australian, Frankfurter Allgemeine Zeitung, The West AustralianAssunto: Falsificação de documentos; chineses; Portugal; Nações Unidas; solidariedade; Austrália; violação dos Direitos Humanos em Timor-Leste; Doug Anthony; média australianos; senado australiano; documentos do Congressional Record; Paul Tsongas; Igreja; massacre; violência; Reagan; Natal; o debate sobre Timor-Leste; fome; crianças; Pinto Balsemão; genocídio; resistência armada; economia; anexação; silêncio; UDT; fome; FRETILIN; refugiados; Jill Jolliffe; morte; relatórios; Irian Jaya; Sá Carneiro; Tanzânia; Mário Soares; Partido Socialista Português; General Nasution; tortura; Suharto; campanha de pacificação; assassinato de cinco jornalistas; Tony Stewart; Greg Shackleton; Grã-Bretanha; relatório secreto; descolonização; John Wheeldon; documentos militares revelados pelo Governo Português; UNCHRData: Janeiro de 1981 - Dezembro de 1981Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - TAPOLTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 51
06463.023
IMPRENSA
Pasta: 09719.004Título: Documentos pertencentes aos processos crime de natureza política de Flávio Soares Martins, Francisco Salgado Zenha e Albano PereiraAssunto: Carta de Luiz Francisco Rebello ao Engenheiro Flávio Soares Martins, preso em Caxias.
Exposição de Francisco Rebello ao Juiz-Corregedor do Juízo Criminal do Porto sobre o auto de processo-crime de natureza política em que foi arguido Flávio Soares Martins, condenado a um ano de prisão correccional e de medida de segurança de internamento pelo mesmo período.
Exposição ao Corregedor do 2º Juízo Criminal de Lisboa, em nome de Francisco Salgado Zenha, preso no Aljube por condenação no Tribunal Plenário de Lisboa a oito meses de prisão correccional, agravada pelo Supremo tribunal de Justiça por um ano.
Contém ainda uma carta do advogado a Gaspar Teixeira, duas procurações onde Franscisco Rebello é legitimado defensor dos arguidos José Maria do Rosário Costa e Soares Martins, auto de processo de querela do réu Albano Pereira.Data: Sexta, 18 de Julho de 1952 - Segunda, 31 de Agosto de 1953Fundo: Luiz Francisco RebelloTipo Documental: Documentos Página(s): 39
09719.004
Documentos
Pasta: 10092.006.003.038Título: Interdição de entrada do "barco do aborto" surpreendeu PSD e CDS; Organizações envolvidas na iniciativa vão processar Estado português; Oposição acusa Governo de violar liberdade de expressão; «Bartoon» - PúblicoAssunto: Artigo sobre a interdição do navio da «Women on Waves» pelo Ministério da Defesa e dos Assuntos do Mar; as organizações responsáveis pela vinda do barco holandês marcaram uma manifestação à porta do Ministério da Defesa e apresentarão queixa em instâncias internacionais contra o Estado português. Declarações da médica Rebecca Gomperts e das associações «UMAR», «AJP» e «Não Te Prives», contra esta interdição; os partidos da oposição exigem explicações do Governo; banda desenhada de crítica a este acontecimento. (Aborto, Associações, UMAR, AJP, Não te Prives, Women on Waves)Autor do artigo: Helena Pereira, Maria José Oliveira; Ana Cristina Pereira, Graça Barbosa Ribeiro; Luís AfonsoData: Domingo, 29 de Agosto de 2004Fundo: UMARTipo Documental: IMPRENSA Página(s): 4
10092.006.003.038
IMPRENSA
Pasta: 08023.046Título: Entrevista a Maria da Costa Oliveira no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Situação em Lacló quando surgiram os partidos.
Como planearam os líderes da Fretilin em Lacló (no período do golpe); negoceiam, oferecendo búfalo para evitar a morte.
Fugindo para o mato, a delegada da OPMT tinha 15 anos. Como organiza, etc. naquele período de tempo.
Como chamam as pessoas de traidores, exemplo de alguns castigos, morte. Reflexão, fortes críticas.
Chegada de bombardeiros, as pessoas fogem e econdem-se. Captura quando foram cercados pelo inimigo.;
[Tétum: Oinsa situasaun iha Laclo wainhira partidu sira hahu.
Oinsa atu oho Fretilin ninia boot iha Laclo (tempu Golpe); negosiasaun, ofrese karau atu evita.
Halai ba ai-laran, delegada OPMT ho 15 anos. Oinsa organisa, etc. iha tempu neba.
Oinsa bolu ema traidor, ejemplu balu castigo, oho. Refleksaun, kritika makaas.
Oinsa aviaun mai, oinsa halai no subar. Kaer wainhira bapak halehu.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.046
Audio
Pasta: 08023.130Título: Entrevista a Gilman Assunção Exposto Santos no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Nascido em Ermera. Estudou em Díli.
É adepto da UDT, fugiu até Atambua no contra-golpe. Abriu as portas da prisão para os presos da Fretiin.
Regressa a Timor-Leste, foi a Baucau de barco a 7-12-1975 juntamente com a tropa indonésia. Foi Partisan, percorrendo todo Timor. Em Ainaro: elementos da Fretilin feridos nos tiroteios, foram levados para Díli.
Em 1977 casou com Armandina Gusmão, irmã (+nova) de Xanana.
Em 1979 trabalhou para CRS (Christian Relief Service), procurando salvar as pessoas, como o Adriano Gusmão (guarda-costas do Nicolau Lobato), população de Maubisse. Como conseguia salvar.
De 1981 a 1983 a comvite dos militares indonésios ia esclarecer as pessoas para não trabalharem na rede clandestina porque esta tem ligação com Xanana.
A TNI trouxe o Oka (o Oka creio ser o mesmo que Venâncio Ferraz; é uma questão de investigar) para a sua casa para se habituarem ao Contacto de Paz. Obtiveram informações de Xanana através de fotografias.
Contacto familiares na Australia; perseguido por causa disso.
Inicia (aqui deve ser a Armandina inicia; será) rede clandestina com Xanana quando o seu marido foi ensinar no Externato, encontra-se com D. Aliança Araújo.
Recebeu uma carta que reconheceu a caligrafia quando wenviou coisas para Ainaro.
Plano de trazer Xanana Gusmão para Díli na preparação da visita dos parlamentares português; quer encontrar-se.
Em 1991 foi com o marido da Dona Aliança Araújo, encontar-se com o Padre Barreto.
Escondendo Xanana debaixo de um colchão até a casa em Lahane (era transportado de camioneta de Ainaro).
Mudou para Balibar, toda a família foi ao seu encontro. Grande emoção. Depois, não se sentindo seguro, mudou de novo.
O Padre Mário Belo transportou Xanana para Ermera. Xanana ia no táxi do Mateus atravesando Díli.
Em 1992: quando TNI deteve o Belmiro, dói descoberta a rede.
O Florentino Sarmento, chefe de Etadep, é que dava grande apoio.
De 1988 a 1989 encontra ligação e conhece a ligação de Xanana com Jerónimo da Silva, e Constâncio Pinto.
Contstâncio Pinto transporta Xanana para se encontrar com jornalista japonês numtáxi em Díli, o jornalista assustado, ficou de boca aberta.
Em 1979 juntamente com Chico Borolaku (preso em Flamboyan, Baucau), e consegue alguma ajuda.
Soube da detenção do Xanana já era tarde. A polícia cercou a casa até ao dia seguinte e ira ba Polres (Quartel Geral da Polícia). Foi interrogado durante seis meses.
Rui Lopes pediu para o libertar mas não conseguiu. Teve alguma ajuda de Simbolon.
Frustração no encontro em Atambua em 1975. conflito entre Mário e João Carrascalão.;
[Tétum: Moris Ermera. Escola Dili.
Partidu UDT, halai to’o Atambua iha Kontra-Golpe. Loke odamatan ba presos Fretiin sira
Tama fali Timor Leste, sai ro ba Baucau 7 / 12 / 1975 hamutuk ho tropa Indonesia. Tama Partisan, lao Timor tomak. Ainaro: oinsa ema Fretilin hetan tiru kanek, lori ba Dili.
1977 kaben ho Armandina Gusmao, Xanana nia aliin feto.
1979 servisu ho CRS, hahu salva ema, exemplu Adriano Gusmao (guarda-costa Nicolau Loubato nian), populasaun husi Maubisse. Oinsa konsege salva.
1981 - 1983 konvite husi militar Indonesia ba esclarecimento katak labele halao klandestinidade tanba sira nia relasaun ho Xanana.
TNI lori Oka mai tan sira nia uma atu toman sira iha Kontak Dame nia laran. Hetan informasaun Xanana nia ho fotografias.
Kontaktu ho maluk sira iha Australia; perseguisaun nebe hetan.
Hahu klandestinidade ho Xanana bainhira ninia kaben ba hanorin excola iha Externato, hasoru malu ho Dona Aliança de Araujo.
Simu karta ebe rekonhece kaligrafia, haruka sasan ba Ainaro.
Planu lori Xanana Gusmao mai Dili tanba preparasaun ba visita membru Parlamentu Portugues sira, hakarak hasoru.
1991 ba ho Dona Aliança Araujo nia lain, hasoru liu Padre Barreto.
Oinsa protégé Xanana iha dalan ho colchão iha leten. To’o uma iha Lahane.
Muda fali ba Balibar, famiila tomak ba hasoru nia neba. Emosaun. Depois, la seguro: tenki muda fali.
Padre Mario Belo nebe lori Xanana ba Ermera. Xanana sai Mateus ninia taxi atu atravessa Dili.
1992: kuandu ema TNI kaer Belmiro, deskobre rede.
Florentino Sarmento chefe Etadep mak fo apoo makaas.
1988 – 1989hetan ligasaun no conhece ligasaun Xanana nian hanesan Geronimo da Silva, ho Constancio Pinto.
Contstancio Pinto tula Xanana ba hasoru malu ho jornalista Japones iha taxi laran iha Dili, jornalista hakfodak, lakon kolia.
1979 hamutuk ho Chico Borolaku (preso iha Flamboyan, Baucau), konsege ajuda ruma.
Hatene ema kaer Xanana lorokraik ona. Polisia halehu uma loron seguinte no sira ba Polres. Inkeritu makaas fulan neen.
Rui Lopes lobi atu libera nia, la konsege. Hetan Tulun ruma husi Simbolon.
Frstrasaun nebe hasoru iha Atambua iha 1975. Konfliktu entre Mario no Joao Carrascalao oinsa.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: Audio Página(s): 1
08023.130
Audio
Pasta: 10192.001.021Título: Memorando enviado ao Governo Português pelo Partido Africano da Independência (Guiné e Cabo Verde)Assunto: Memorando assinado pelo Bureau Político do PAIGC, com o apoio do Comité Director do MLGCV, propondo ao Governo Português uma série de medidas para a liquidação pacífica da dominação colonial na Guiné e Cabo Verde. Refere o massacre de Pidjiguiti, a fome em Cabo Verde, a práctica de suborno e eliminação das autoridades tradicionais da Guiné, a concessão de capitais para a exploração dos recursos naturais e humanos da Guiné, o desenvolvimento da luta de libertação no interior e exterior. Assinam, entre outros, Amílcar Cabral, Seydi Camara, Zain Lopes, Armando Ramos, Armando Araújo, Richard Turpin. O original deste memorando tem as seguintes datas: Sede do PAIGC na Guiné, 15 de Novembro de 1960; Delegação em Dakar, 28 de Novembro de 1960; Secretariado Geral do PAIGC em Conakry, 1 de Dezembro de 1960.Data: Terça, 15 de Novembro de 1960 - Quinta, 1 de Dezembro de 1960Fundo: Arquivo Mário Pinto de AndradeTipo Documental: Documentos Página(s): 10
10192.001.021
Documentos