Instituição: Arquivo & Museu da Resistência Timorense Pasta: 08023.145Título: Entrevista a Rui Hanjam no programa radiofónico Tuba Rai MetinAssunto: Estudou no mato, escrevendo nas folhas de bambu. Continuou os estudos em Java. Faz parte da Renetil. Regressa a Ermera, foi funcionário. Com o aparecimento da reforma; organiza FODIMER (Forum para o Diálogo sobre a Sociedade) a fim de preparar caminhos para os estudantes na campanha. Diálogo com o Bupati (administrador do conselho). Vendo-se perseguido, foge para Díli. Sem ir ao trabalho durante três meses. Chegada da Unamet: ganha-se a esperança. Toma decisão em fazer algum trabalho, com o portavoz da Unamet, David Wimhurst. Wimhurst foi investigar violações em Atsabe; dão crédito nele. As milícias aterrorizam-no por trabalhar com a Unamet. Acompanha o staf internacional para o encontro com as Falintil em Ermera. Ajuda também os jornalistas no encontro com as Falintil. Não pode participar na manifestação por ser staf da Unamet. Ser ‘neutro’ custa muito. Acusam-no de trabalhar para a independência. Faz traduções na rário; aumentam as acusações. Wimhurst transferiu-o para a televisão. Soube dos resultados da votação no Hotel Makhota; não se pode esconder, grande euforia na celebração. As milícias perseguem-nos de carro até Unamet. Depois de uns dias sai a procura dos pais: a situação é crítica, não pode regressar a Unamet. Colegas de Tibar fazendo-se passar por milicias, foram para os levar, escondendo-se no meio da carga em Polres e em Polda (Comando Polícia local). Situação crítica: saiu com a família para Tibar. O chefe da Aldeia Tibar, Bento, fazendo-se passar por milicia, consegue salvar perto de cinco mil pessoas. Salvou o estudante que foi atropelado no Ponte Cais, (Díli). RRI dá a conhecer que as milícias de Tibar estavam a prestar mau serviço. Escondem carros para ir ter com a INTERFET no aeroporto, levando identificação de Unamet e falando inglês, acreditaram nele. A INTERFET foi de carro salvar a população em Tibar, dos ataques que as milícias praticavam. Grande emoção quando a Unamet chegou, reencontra-se com David Wimhurst. Aprende a falar na rádio, fazendo o programa ‘Manu Hakfuik’ (O ‘assobio do galo’, mas provavelmente o cantar do galo), para regresso dos refugiados. Reflexão sobre a importância da história.; [Tétum: Escola ai-laran, hakere ho au nia tahan. Escola fali iha Java. Tama Renetil. Fila ba Ermera, sai funsionario. Reformasi mosu; organisa FODIMER (Forum Dialog Masyarakat) atu prepara dalan ba estudante sira halo campanha. Dialogo ho Bupati. Sente perseguido, halai tn mai Dili. La tama servisu fulan tolu. Unamet tama: esperansa mai fali. Hola desisaun atu tama halo servisu, ho portavoz Unamet nian David Wimhurst. Wimhurst ba investiga violasaun hanesan iha Atsabe; fo fiar ba nia. Teror husi milisia tanba servisu ho Unamet. Akompanya staf internasional hasoru ho Falintil sira iha parte Ermera. Ajuda mos jornalista hasoru ho Falintil. Labele tuir manifestasaun tanba staf Unamet. Buat ‘neutral’ susar fali. Akusasaun kontra nia katak ajuda ba independensia. Halo traduksaun ba radio; aumenta, hetan akusasaun. Wimhurst muda ba televisaun. Rona resultadu votasaun iha Hotel Makhota; labele taka, histeria celebrasaun. Milisia tuir sira iha kareta to’o Unamet. Hafoin loron balu, sai fali buka inan aman: situasaun sai manas tan, la bele fila ba Unamet. Kolega husi Tibar finge milisia, mai atu lori sira. Subar iha sasan nia laran iha Polres no Polda. Manas: sai ba tibar ho familia. Kepala Desa Tibar nian (Bento) finge milisia, konsege salva ema besik rihun lima. Salva estudantes nebe ema sona kareta iha Ponte Cais. RRI fo sai katak milisia Tibar halo servisu foer. Subar kareta ba hasoru InterFET iha aeroporto, ho kartaun Unamet no ingles, sira fiar nia. InterFET ba ho kareta salva fali populasaun iha Tibar, husi atake nebe milisia halao. Emosaun boot wainhira Unamet mai fali, hasoru fali ho David Wimhurst. Aprende fali radio, halo programa ‘Manu Hakfuik’, bolu refugiadus. Refleksaun kona ba importansia historia.];Fundo: Arquivo da Resistência Timorense - USAidTipo Documental: AudioDireitos: A publicação, total ou parcial, deste documento exige prévia autorização da entidade detentora.